ابراهیم خلیفه - دانشجوی دکترای، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
محمدرضا کاویان پور - دانشیار دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
مجتبی پاک پرور - مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
امین اله متقی - دانشجوی کارشناس ارشد، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

نظر به اینکه بخش وسیعی از کشور ما در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و هر ساله فرسایش بادی و وقوع طوفانهای ماسهای خسارات قابل توجهی بر منابع زیستی و اقتصادی کشور وارد میآورد، لزوم بررسی این پدیده و به ویژه به روز کردن شیوهها و ابزار مطالعاتی و استفاده از فناوریهای جدید به خوبی احساس میشود. همچنین عدم وجود و یا دشواریهای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز مدلهای فیزیکی و کمی، استفاده از مدلهای کیفی در ارزیابی این پدیده را اجتنابناپذیر میسازد. در چنین شرایطی، طرح ریزی یک مدل اطلاعاتی-محاسباتی بر مبنای سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS) و استفاده از سنجش از دور (RS) برای تهیه اطلاعات میدانی به منظور بررسی فرسایش بادی ضروری به نظر می رسد. از این رو، در این تحقیق مدل ارزیابی کیفی فرسایش بادی ایریفر (IRIFR) در قالب سامانه اطلاعات جغرافیایی اجرا و از سنجش از دور برای تعیین پارامترهای مورد نیاز استفاده شد. هدف اصلی این پژوهش، استفاده از نتایج تحقیقات انجام شده و مرتبط، تدوین و ساماندهی روش ها و مدل های به کار رفته و ارائه شده در آن ها در جهت انجام مطالعات فرسایش بادی، و نیز تبیین چگونگی استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در ارزیابی کمی و کیفی فرسایش بادی (مدل اریفر) میباشد. از نتایج مهم پژوهش حاضر میتوان تهیه و تدارک مدون برخی لایههای اطلاعاتی مورد نیاز مدل، حذف نقشه اولیه واحدهای همگن کاری در تعداد قابل توجهی از عوامل، کاهش اثر قضاوت کارشناسی و در نهایت قابلیت تکرار دورهای مدل را نام برد. بدین ترتیب علاوه بر سازماندهی و سرعت بیش تر مطالعات و کاهش حجم و هزینه عملیات میدانی، مکانهای با حساسیت بالا در دورههای زمانی مورد نظر شناسایی شده و در نهایت، با تلفیق مناسب اطلاعات دقت ارزیابی ارتقا می یابد.

ایریفر, خشک, نیمه خشک, مدل کیفی, واحد همگن