مسعود ساجدی سابق - مربی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
مجتبی صانعی - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
مهدی حبیبی - دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
علی اکبر عباسی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان
مهدی قدیم خانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعت آب و برق (شهید عباس پور)

در این مقاله تاثیر هیدرولیکی تنه درختان کناره رودخانه بر تغییرات سرعت برشی جریان به صورت آزمایشگاهی بررسی شده است. بدین ­منظور در یک طرف کانالی به طول تقریبی سی مترو شیب طولی ۰.۰۱، شیب جانبی ۳:۱ در طول پنج متر ایجاد شد و میله هایی به قطر ۵/۶ میلی متر با دو نوع آرایش شطرنجی و ضرب دری و هر آرایش با سه تراکم، درکناره نصب شد. عمق و سرعت جریان درکانال اصلی و دربین میله ها اندازه گیری شده، از میانگین مقادیر به دست آمده در تجزیه و تحلیل نتایج استفاده شد.در کل،آزمایش هادر ۱۹ گروه و هر گروه با پنج دبی انجام شد که یکی از گروه ها بدون نصب میله در کناره برای مقایسه نتایج بود. با توجه به منحنی های رسم شده، ارتباط پوشش گیاهی و آرایش میله ها با ضریب زبری حاصل و تجزیه و تحلیل شد. بر این اساس روابط بین پارامترهای رینولدز برشی *Re و نسبت سرعت متوسط جریان به سرعت برشی *U/U بیان­گر آن است که پوشش گیاهی موجب افزایش زبری کانال شده، با افزایش تراکم مقدار *U/U افزایش می یابد. در کلیه حالات با افزایش عدد رینولدز برشی، مقدار عددی نسبت افزایش می یابد. در کلیه حالات با افزایش عدد رینولدز برشی، مقدار عددی نسبتافزایش می یابد. در کلیه حالات با افزایش عدد رینولدز برشی، مقدار عددی نسبت *U/U نیز افزایش می یابد. همچنین مقدار ضریب زبری با اختلاف کمی، به ترتیب در حالات بدون پوشش گیاهی، آرایش شطرنجی و آرایش ضرب دری افزایش می یابد.

درخت, رینولدز برشی, ضریب زبری, ضریب مقاومت جریان, کناره رودخانه