یونس دقیق - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
علی طلوعیان - کارشناس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

یکی از مسائلی که در طراحی دایک های ساحلی باید مد نظر قرار گیرد، بررسی میزان نشت آب های شور و شیرین و تداخل آن ها در بدنه و زیر دایک است. در این مقاله ضمن معرفی فن های جدید مدل FEM و بررسی بازده پتوی آب بند رسی و پرده آب بند قائم بر میزان مخلوط شدن آب های شور و شیرین، به بررسی تاثیر استفاده توام آن ها بر نحوه تداخل آب های شور و شیرین به­وسیله مدل عامل های محدود CTRANW  پرداخته شده است. این مدل بر اساس روش عددی عامل محدود طراحی و در سال ۲۰۰۱ در آلبرتای کانادا به منظور بررسی شوری و آلودگی درون توده های متخلخل، توسعه داده شده است. در این تحقیق پنج دسته تحلیل انجام شد، دسته اول برای بررسی وضعیت پیشرفت شوری بعد از احداث دایک و پیش از تجمع آب رودخانه در پشت دایک، دسته دوم در زمان پس از انباشته شدن آب رودخانه در پشت دایک به ارتفاع ۵/۳ متر، دسته سوم تحلیل­های مشابه تحلیل قبل ولی با استفاده از پتوی رسی، دسته چهارم تحلیل­های مشابه تحلیل دوم ولی با استفاده از پرده آب بند عمودی و دسته پنجم تحلیل­های در شرایط ادغام پتوی رسی و پرده آب بند. نتایج تحقیقات نشان داد که در حالت استفاده از پتوی رسی بیش ترین سرعت خاک شویی در پنج روز اول اتفاق می افتد و پس از ۱۰ روز تقریبا ثابت می ماند. همچنین استفاده هم زمان از پتوی رسی و پرده آب بند بیش ترین بازده را در جلوگیری از نفوذ نمک دریا در خاک خواهد داشت.

پتوی رسی, پرده آب بند, عامل محدود, نشت آب, CTRANW