محمد فروهر واجارگاه - دانش آموخته کارشناسی ارشد تکثیر و پرورش آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان. ایران. (مسوول مکاتبات)
محمدرضا ایمانپور - استاد گروه تکثیر و پرورش آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان. ایران.
علی شعبانی - دانشیار گروه تکثیر و پرورش آبزیان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان. ایران.
سید علی اکبر هدایتی - دانشیار گروه تولید و بهره برداری آبزیان ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان. ایران.

زمینه و هدف: با توجه به گسترش روزافزون استفاده از نانو مواد به خصوص نانو نقره که به دلیل خاصیت آنتی باکتریال در صنایع مختلف استفاده می­شود و گریزناپذیر بودن ورود آن به آب­های جاری، در این تحقیق به تعیین پاسخ­های کشندگی نانو نقره بر روی ماهی قرمز پرداختیم. روش بررسی: برای تعیین سمیت نانو نقره از روش استاندارد O.E.C.D راهنمای شماره ۲۰۳ استفاده شد. ثبت تلفات به صورت روزانه طی مدت ۹۶ ساعت انجام شده و بعد از ثبت تلفات، اقدام به تعیین سمیت کشنده در ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت با استفاده از نرم افزار پروبیت گردید. در نهایت میزان حداکثر غلظت مجاز و درجه سمیت مشخص شد. یافته ها: در طی مدت  زمان  ۲۴ تا  ۹۶ ساعت با افزایش غلظت نانو نقره، مرگ و میر نسبی ماهی ها افزایش پیدا کرد. میزان مرگ و میر در غلظت های ۰، ۰۱/۰ ، ۱/۰ ، ۵/۰ ، ۱ ، ۵/۲ و ۵ میلی گرم بر لیتر پس از ۲۴ ساعت به ترتیب: ۰،۰،۰ ،۰ ، ۴، ۱۱ و ۲۱ و میزان مرگ و میر در غلظت های ۰، ۰۱/۰ ، ۱/۰ ، ۵/۰ ، ۱ ، ۵/۲ و ۵ میلی گرم بر لیتر پس از ۹۶ ساعت به ترتیب: ۰،۰،۰ ،۱۰، ۲۱، ۲۱ و ۲۱ به دست آمد. بر اساس این نتایج میزان غلظت کشنده (LC۵۰) نانو نقره بر ماهی قرمز در طی زمان۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت به ترتیب ۳۱/۲ و ۴۸/۱ و ۹۹۵/۰ و ۵۳/۰ میلی گرم بر لیتر حاصل شد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان می­دهد سمیت نانو نقره در دوران انگشت قدی بسیار بالاست و نباید با گسترش روز افزون این ماده، از اثرات سو آن نیز چشم پوشی کرد. هم­چنین لازم است تا هنگام ارزیابی اثرات سمی نانو نقره، نتایج آن با نتایج یون نقره مقایسه شود.

آبزی, نانو سم شناسی, فلزات سنگین, نقره