بهنام ناصریان خیابانی - پژوهشکده ی کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران
بهرام علیزاده - موسسه ی تحقیقات اصلاح و تهیه ی نهال و بذر، ازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

به منظور ارزیابی عملکرد دانه و پایداری عملکرد لاین های جهش یافته حاصل از پرتودهی رقم ۰۰۳ RGS با پرتو گاما آزمایشی در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در طی سال های زراعی ۹۰ تا ۹۲ در مزرعه ی پژوهشکده ی کشاورزی هسته ای اجرا شد. عملکرد دانه ی ژنوتیب ها در طی دو سال آزمایش اختلاف معنی دار داشتند. اثر متقابل سال ´ ژنوتیپ (GE) در سطح احتمال %۵ معنی دار بود. شناسایی و جداسازی لاین های جهش یافته در روش های اصلاح به کمک جهش به خصوص در صفات کمی به دلیل وجود اثرهای متقابل محیط و ژنوتیپ اهمیت بالایی دارد. روش بای پلات روش موثری در جداسازی و انتخاب لاین های جهش یافته براساس صفات مورد اندازه گیری و نیز پایداری صفت در طول زمان است. در این پژوهش برای انتخاب لاین برتر از میان ۳۲ لاین جهش یافته از روش GGE بای پلات استفاده شد. با این روش سه لاین جهش یافته RG۱۴، RG۱۶ و RG۳۱ به عنوان لاین های برتر با عملکرد بالا و پایدار، معرفی شد. بر اساس نتایج این آزمایش، روش اصلاح به کمک جهش در اصلاح کلزا بسیار موثر و سودمند است.

دانه های روغنی, کلزا, اصلاح به روش جهش, GGE بای پلات