سیدمهدی اعتمادی فرد - دانشگاه تهران
ملیحه امانی - دانشگاه تربیت مدرس

هدف از انجام این پژوهش، بررسی جامعه شناسانه انگیزه زنان از گرایش به جراحی های زیبایی و سنخ شناسی انواع آن، ذهنیت کنشگران درباره بدن و شیوه های معنادارکردن چنین موقعیتی به دست افراد، به منظور دخل و تصرف در بدن است. جامعه بررسی شده، زنانی اند که در سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ در تهران تجربه جراحی های زیبایی داشته اند و همچنین، زنانی را شامل می شود که قصد انجام عمل زیبایی داشته اند. روش تحقیق این پژوهش، روش کیفی و ابزار استفاده شده جهت گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساخت  یافته است. روش نمونه گیری، نظری هدفمند و از نوع گلوله برفی است. تعداد نمونه بررسی شده، ۳۰ نفر از زنان ۲۰-۳۴ ساله اند که با مراجعه به کلینیک های جراحی های زیبایی، میان دوستان و آشنایان و فضای دانشگاهی، از آنان مصاحبه شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، انگیزه زنان از انجام عمل های زیبایی، به دو دسته کلی انگیزه های شخصی (انگیزه های معطوف به خود) و انگیزه های فراشخصی (انگیزه های معطوف به فراخود) طبقه بندی می شود. انگیزه های شخصی در سطح تحلیلی خرد طبقه بندی می شود، انگیزه های فراشخصی بر حسب موقعیت و شرایطی که افراد در آن قرار می گیرند، به دو سطح تحلیلی میانی و کلان طبقه بندی می شود. در سطح میانی، خانواده و شرایط خانوادگی و در سطح کلان، شرایط اجتماعی به منزله منشاء ایجاد انگیزه برای انجام جراحی زیبایی موثر واقع شده اند که بر حسب موقعیت متفاوت اند. بر اساس مدل تحلیلی مذکور، به تحلیل ذهنیت افراد از خود و شیوه تاثیرگذاری عوامل سطوح فرافردی کنشگران درخصوص جراحی زیبایی پرداخته شده است.

انگیزه, جراحی زیبایی, دخل و تصرف در بدن, زنان