فریدون شریفیان - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه اصفهان

  پژوهش در قلمرو علوم تربیتی و رفتاری به شیوه های مختلف انجام می شود. روشهای کمی در طراحی و اجرای پژوهش، شناخته شده و رایج است. روشهای کیفی نیز با عنایت به آثار منتشر شده، مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. در سالهای اخیر، پژوهش ترکیبی در عرصه پژوهش های تربیتی و رفتاری مطرح شده است. با توجه به مباحث مختلفی که در جانبداری و مخالفت با این نوع پژوهش مطرح است، در این مقاله ریشه ها و مبانی نظری پژوهش ترکیبی مورد بحث قرار گرفته است. پس از مقدمه، چیستی پژوهش ترکیبی توضیح داده شده است. در ادامه، پیشینه تاریخی آن ذکر و دیدگاههای مخالف پژوهش ترکیبی تشریح شده است. در قسمت بعد، زیربنای فلسفی پژوهش ترکیبی مطرح گردیده و به منظور آنکه خوانندگان مقاله با وضعیت این پژوهش در کشور آشنا شوند، دیدگاههای مطرح پیرامون پژوهش ترکیبی در ایران مورد توجه قرار گرفته است. در پایان، ضمن اشاره به مزایا و محدودیتهای پژوهش ترکیبی، از مباحث نتیجه گیری شده است.

: پژوهش ترکیبی, پژوهش تک روشی, موقعیت گرایان, عمل گرایان