اعظم حسینی - دانش آموخته مدیریت امور شهری دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

شکل گیری سکونت گاه های غیررسمی پدیده ای است که در نتیجه جریان شهرنشینی شتابان در دهه های اخیر و به دنبال مهاجرت لجام گسیخته روستاییان به نقاط شهری صورت گرفته است هر چند این امر به تناسب مناطق مختلف در کشور شدت و ضعف داشته است و طی سال های اخیر در مقابل مهاجرت به شهرها، پدید مهاجرت معکوس شکل گرفته است ولی این امر که مهاجرت به شهرها همواره باعث ایجاد حاشیه نشینی شده است غیرقابل انکار نیست.حاشیه نشینی یکی از مهم ترین معضل هایی است که طی دهه های اخیر همواره به عنوان بحث مهم در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های دولت های مختلف مطرح بوده ولی هرگز برنامه زمان بندی مشخص برای سر و سامان دادن به این مناطق تعیین نشده است. برخی از ساکنان محدوده شهر که دچار فقر، بیکاری و بی سوادی بودند جذب نظام اجتماعی - اقتصادی شهر نشده و در مناطق حاشیه ای به صورت غیررسمی اسکان یافتند که منجر به بروز پدیده حاشیه نشینی شد. هدف مقاله حاضر چالش و پیامد اجتماعی حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد اعتیاد، طلاق، بیکاری، حاشیه نشینی و آسیب های اجتماعی را به عنوان پنج آسیب نیازمند توجه بیشتر و در اولویت برنامه های ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی برای مدیران شهری باید باشد. و می توان گفت سکونتگاه های غیررسمی به دلایلی مانند فقر، بیکاری، خشکسالی، مهاجرت بی رویه، جمعیت جوان، تبعیض، بی سوادی، توزیع ناعادلانه ثروت و سیاست های اقتصادی کلان غیر اثربخش، عدم توازن در تولید ثروت … شکل می گیرند. پیش بینی و پیشگیری از رشد و گسترش مناطق جدید بافت های ناکارآمد با تمرکز بر محدودسازی علل درآستانه شکل گیری پدیده سکونت گاه های غیررسمی جدید، از طریق شناسایی دقیق علل یاد شده و تمرکز بر رفع موانع و نارسائی های موجود در این زمینه تاثیر گزار خواهد بود.

آسیب های اجتماعی، سکونتگاه های غیررسمی، توسعه پایدار، ساماندهی