مهدی ارجنه - کارشناس ارشد موسسه غیرانتفاعی ایوانکی اریا

مشارکت پذیری یا تمایل شهروندان به مشارکت در حوزه فعالیت های شهرداری از جمله موضوعات مهمی است که سیاست گذاران و برنامه ریزان شهرداری در راستای جلب مشارکت شهروندان باید آن را مدنظر داشته باشند. محیط شهری پیچیده، پویا، متنوع و به عنوان یک منبع توسعه مطرح است که مستلزم ظرفیت بالای مدیریتی است. طراحان و برنامه ریزان در بسیاری از نقاط جهان به نقش مشارکت مردمی در توسعه شهری پی برده و به روش های خلاقانه متفاوتی سعی کرده اند شهروندان را در طراحی شهری سهیم کنند. برنامه ریزان در بسیاری از نقاط جهان، به روش های مختلف شهروندان را به ارائه نظرات و انتقادات خود برای طراحی شهری سوق می دهند و از این طریق، از نقص های موجود در شهرها باخبر می شوند و هر چه بیشتر در رفع آن ها می کوشند. توجه به اینکه شهروندان چگونه می توانند اثرات مثبتی از خود در طراحی شهری به جای بگذارند از اهمیت بالایی برخوردار است. مدیریت مشارکتی در امور شهری در ایران محدود به بخش های خصوصی، تعاونی و دولتی نیست، سایر گروه ها و اقشار در جوامع شهری و جوامع محلی در برنامه های شهری مشارکت می کنند. زمینه های مشارکت اجتماعی شامل نگهداری و حفظ فضای سبز، همکاری در اطفا حریق، شرکت در مراسم نمادین، نظارت بر برنامه های در حال اجرا، اطلاع رسانی به مسئولان در خصوص تخریب و تجاوز به ضوابط شهری، آموزش های عمومی به مردم، سازمان های غیردولتی زیست محیطی، شورای اسلامی شهرها، شورایاری ها، موسسات خیریه و عام المنفعه شهری و دوستداران طبیعت از جمله تشکل هایی هستند که با بسیج گروه های مردمی و تشویق آنها سهم مهمی در مسائل شهری ایفا می کنند. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مشارکت شهروندان در تحقق اهداف شهرداریها با روش اسنادی و کتابخانه ای می باشد. نتیجه پژوهش ها نشان می دهد مشارکت مردم در روند تصمیم گیری شهری یکی از عناصراصلی توسعه همه جانبه شهری بوده و افزایش مشارکت مردم در امور شهری می تواند در ایجاد تعادل شهری نقش ارزنده ای را ایفا نماید. ولیکن هر چه میزان رضایتمندی افراد از خدمات رسانی مدیران شهری بیشتر باشد، به همان میزان تمایل به مشارکت در مدیریت شهری افزایش می یابد.

مدیریت شهری، شهروندی، مدیریت شهری، شهرداریها، مشارکت