هنگامه صالحی کوپائی - دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

امروزه رویکرد غالب در بررسی­های واج­شناختی رویکرد زایشی است، خواه رویکرد زایشی استاندارد و خواه نظریه بهینگی، و اصولا سخنی از دیگر رویکردها و شیوه تحلیل آنها در واج­شناسی به میان نمی­آید. با توجه به اینکه رویکرد شناختی به عنوان رقیبی برای رویکرد زایشی مطرح است، ضرورت بررسی شیوه تحلیل­های واج­شناختی شناختی واضح می­نماید. با در نظر داشتن این موضوع هدف از این نوشته آن است که واج­شناسی شناختی را به طور مختصر معرفی کنیم. در همین راستا در نوشته حاضر به توصیف دو شیوه از تحلیل­های واج­شناختی شناختی، یعنی لیکاف(۱۹۸۹) و نست(۲۰۰۸) پرداخته­ایم که اولی به عنوان نخستین گام در جهت ارائه تحلیل­های واج­شناختی شناختی و دومی به عنوان اثری نوتر و نظام­یافته­تر در بررسی­های واج­شناختی شناختی در نظر گرفته شده­اند. بررسی­های این پژوهش نشان می­دهد که محققان حوزه شناختی هنوز در ارائه چارچوبی یکدست در واج­شناسی هم­رای نیستند و به راهکارهای تحلیلی یکپارچه­ای دست نیافته­اند. به بیان دیگر واج­شناسی شناختی در ابتدای راه خود قرار دارد و در حوزه واج­شناسی به نظر می­رسد که در حال حاضر رویکرد زایشی عملکرد بهتری دارد.    

واج شناسی, رویکرد شناختی, رویکرد زایشی