تحلیل ریسک وقوع زمین لغزش و واریزه در جاده های هراز و لواسانات

از آن جا که زمین لغزش ها نسبت به سایر بلایا دارای قابلیت بیش تری برای مدیریت هستند، شناخت این پدیده در جهت جلوگیری از خسارات از اهمیت زیادی برخوردار است. هم چنین، باتوجه به گستردگی و تنوع فراوانی مخاطرات طبیعی در ایران مطالعه حاضر با هدف شناخت نحوه مدیریت کاهش مخاطره طبیعی زمین لغزش در استان تهران انجام شد. به همین منظور، ابتدا معیارهای موثر بر ناپایداری ها، مانند بارش، زلزله، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، زمین شناسی، رودخانه، گسل، تندی و جهت شیب و راه های ارتباطی استان تهران با رویکرد واریزه بررسی شدند. سپس، تحلیل مکانی در محیط ArcGIS با استفاده از توابع فاصله اقلیدسی و تعیین انحنا صورت پذیرفت. بدین صورت که ابتدا جاده های هراز و لواسانات به صورت نمونه انتخاب شدند و هرکدام از معیارها با استفاده از روش فاصله ای برای لایه های خطی و وزن دهی معکوس فاصله (IDW) برای لایه های پلیگون بررسی و طبقه بندی شدند. هم چنین، میزان ریزش و انحنا بررسی شده و به هریک از نقشه های انحنا و جهت شیب رتبه بین صفر و یک داده شد. به این صورت که مناطقی که رتبه یک هستند دارای خطر بالا و مناطقی که دارای رتبه صفر هستند می توانند خطرآفرین باشند. نتایج این مطالعه نشان داد مناطقی که رو به جهت شمال شرق و جنوب غرب بودند رتبه یک و مابقی رتبه صفر دارند. هم چنین، مناطقی که بالای ۵۰ درصد شیب رو به شمال داشتند از خطر ریزش بیش تری برخوردار هستند. در رتبه بندی به مناطقی که مقعر و هرچه مثبت تر بودند رتبه یک داده شده و در این مناطق انحنای جاده های اصلی و فرعی منتخب منفی بودند و دارای جهت محدب نشان داده شده که این مساحت، دارای مخاطره است. این مناطق در جاده هراز و لواسانات از نظر زمین لغزش در هنگام بارندگی و زلزله و سایر مخاطرات در معرض خطر بوده و پیشنهاد توجه به ساخت و ساز و وجود سیستم هشدار از حیطه مدیریت بحران در این مناطق الزامی است.

Keywords:

تحلیل مکانی , حرکت های دامنه ای , مخاطرات محیطی , مدیریت بحران , واریزه