غربالگری اهمیت محیط زیستی اثرات و پیامدهای اقدامات راهبردی توسعه روستایی بر مبنای رویکرد SEA مورد: اقدام راهبردی توسعه اقتصادی منطقه ۲ برنامه ریزی استان خوزستان

رویکرد ارزیابی استراتژیک محیط­زیست سیستمی پیشگیرانه و ساختار­­یافته برای پیش­بینی، شناسایی و ارزیابی اثرات محیط­زیستی، اقتصادی و اجتماعی گزینه­های توسعه در سطوح راهبردی نظام تصمیم­گیری است. هدف پژوهش، کاربرد رویکرد مذکور به منظور غربالگری اقدامات رشد و توسعه روستایی با تاکید بر «سند راهبردی توسعه اقتصادی شهرستان­های منطقه ۲ برنامه­ریزی استان خوزستان» است. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و مبتنی بر شیوه توصیفی پیمایشی است. غربالگری با استفاده از چک­لیست و ماتریس و در چارچوب فن دلفی و نظرسنجی از ۲۶ نفر از خبرگان و کارشناسان مسئول در حوزه­های مختلف برنامه­ریزی در ارتباط با سه سازه کلیدی و ۳۶ معیار انجام شده است. نتایج نشان داد، اقدام راهبردی از نظر ارتباط با جهت­گیری­های فراگیر توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطوح ملی، منطقه­ایی و محلی به ویژه برای بهبود رفاه و معیشت انسانی جوامع روستایی تحت پوشش از اهمیت قابل­توجه برخوردار است. بخش­های برنامه­ریزی، براساس دستورالعمل­های قانونی، جزو حوزه­های توسعه دارا/ و یا همراه با اثرات زیست­محیطی بالقوه قابل­توجه شناخته می­شوند و از نظر پیوند و اثرگذاری بر دیگر اقدامات راهبردی، اهمیت محیط­زیستی قابل­توجه دارد. درجه پیچیدگی مسائل، مشکلات و محدودیت­های محیط­زیستی مرتبط با حوزه­های برنامه­ریزی هدف در نواحی روستایی تحت پوشش، بالاتر از حد قابل­توجه است. درجه توجه اقدام راهبردی نسبت به جریان­سازی و یکپارچه­سازی ملاحظات و نگرانی­های محیط­زیستی به ویژه درنظر گرفتن استانداردها، ارزش­ها، قوانین و مقررات (الزامات حقوقی/ مدنی) مرتبط با محیط­زیست کمتر از حد قابل­توجه است. افزون­بر این، اقدام راهبردی در هر یک از بخش­های برنامه­ریزی هدف، چارچوبی برای ایجاد و توسعه دیگر فعالیت­ها و پروژه­های عملیاتی در سطوح خرد تدارک دیده است و براساس اجماع خبرگان، می­تواند منجر به بروز اثرات بالقوه قابل­توجه با ماهیت و کیفیت گوناگونی بر محدوده­های جغرافیایی و طبیعی و نواحی فرهنگی از جمله سکونتگاه­های روستایی و شهری با جمعیت متراکم و مناطق با کاربری فشرده در شهرستان­های آبادان و خرمشهر شود.

Keywords:

اقدامات راهبردی , توسعه روستایی , استان خوزستان , رویکرد ارزیابی استراتژیک محیط زیست , غربالگری