مهدی قادری - دانشجوی دکترا، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
محسن موید - استاد، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
نصیر عامل - دانشیار، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
منیر مجرد - دانشیار، گروه زمین‎شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

آتشفشان سارای در حاشیه شرقی دریاچه ارومیه واقع شده است. بدنه اصلی این آتشفشان مرکب خاموش شامل تناوبی از روانه ها و فوران های پیروکلاستیک با ترکیب لوسیتیتی می باشد. دایک هایی با ترکیب لوسیت فنولیتی، لامپروفیری، تراکیتی و میکروسینیتی، روانه های لوسیتیتی را قطع می کنند. شواهد صحرایی نشان می دهد که دایک های مینتی و تراکیتی همدیگر را قطع می کنند. دایک های سینیتی و یک توده میکروسینیتی در مرکز این آتشفشان برونزد دارند. فوران پیروکلاست های تراکیتی آخرین مرحله فعالیت این آتشفشان می باشد و احتمالا در اثر شدت انفجار آن دهانه آتشفشان تخریب شده و به حالت امروزی درآمده است. لوسیتیت ها عمدتا از فنوکریست های لوسیت و کلینوپیروکسن، مینت ها از فنوکریست های بیوتیت و کلینوپیروکسن و تراکیت ها از فنوکریست های سانیدین، بیوتیت و کلینوپیروکسن تشکیل شده اند. ماگماتیسم سارای سرشت پتاسیک و اولتراپتاسیک دارد و باتوجه به ویژگی های ژئوشیمیایی، گوشته مولد آن بایستی گوشته ای گارنت کلینوپیروکسنیتی میکادار باشد. قرارگیری سنگ های لوسیتیتی، لامپروفیری و تراکیتی در کنارهم صرفا با عملکرد پدیده تبلور تفریقی در ماگمای لوسیتیتی قابل توجیه نیست. سانیدین فراوان ترین فلدسپار موجود در سنگ های سارای می باشد. تشکیل مگاکریست های سانیدین نتیجه کریستالیزاسیون بطئی و طولانی مدت در یک مخزن ماگمایی با ابعاد متوسط، کم عمق و نسبتا ایزوله است؛ چرخه حرارتی در این حجره ماگمایی به نحوی بوده است که دمای ماگما در حدود دمای پتاسیم فلدسپار مایع باشد.

آتشفشان سارای, تراکیت, سانیدین, لوسیتیت, لامپروفیر