غلامرضا ثناگوی محرر - استادیار، گروه روانشناسی، عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان، زاهدان، ایران.
مژگان عرفانی - دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی دانشگاه آزاد زاهدان، زاهدان، ایران.
اعظم اکبری زاده - دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی دانشگاه آزاد زاهدان، زاهدان، ایران.

مقدمه : سردرد به عنوان یکی از رایج ترین شکایت ها  درکلینکهای عصب شناختی ست که  در اثر کشش ،جا به جایی، التهاب، اسپاسم عروق و یا اتساع  ساختمانهای حساس به درد ،در سر یا گردن ایجاد می شود هدف مطالعه ی حاضر بررسی اثربخشی درمان فراشناختی برناگویی هیجانی  وکاهش میزان استرس در بیماران مبتلا به میگرن می باشد.روش کار:روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل مبتلایان به سردرد میگرنی مراجعه کننده  به کلینیک ها ومطب های  تخصصی مغز و اعصاب شهر زاهدان در سال ۹۸ بود که به صورت غیر تصادفی و دردسترس  ۳۰ نفر از این بیماران انتخاب شده ودرنهایت به صورت  تصادفی در دو  گروه، درمان فراشناختی ۱۵ نفر، وگروه گواه ۱۵ نفر قرار گرفتند. پرسشنامه ناگویی هیجانی  (۱۹۹۶) و مقیاس مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS):فکری (۱۹۹۱) قبل از درمان  روی هر ۲ گروه اجرا گردید.. و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند ارزیابی پیگیری نیز سه ماه پس از اتمام درمان صورت گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. و از نرم افزار spss ۲۲ استفاده شد.یافته ها:.تحلیل داده ها  نشان داد که در مرحله پس آزمون، میزان استرس افراد گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل  به طور معنی داری کاهش یافت ( ۰۵/۰< p).  همچنین یافته نشان می دهد که درمان فراشناختی در کاهش علائم استرس و  درنتیجه بهبود سردرد  ونیز بازگشت حملها تاثر زیادی داشت  (۰۵/۰P>).ونیز میانگین نمرات ناگویی هیجانی در گروه آزمایش پس از انجام مداخله  نسبت به گروه کنترل بسیار کاهش یافت.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، آموزش گروهی کاهش استرس مبتنی بر درمان فراشناختی ، میتواند در کنترل استرس و اضطراب  و کاهش میزان استرس در بیماران مبتلا به میگرن موثر باشد ونیز درمان فراشناختی هم از لحاظ آماری و هم بالینی به طور معنی داری موجب کاهش باورهای فراشناختی مبتلایان به سردرد میگرنی  در مرحله پس از درمان وبعد از آن  گردید.

استرس, درمان فراشناختی, ناگویی هیجانی, میگرن