امیرهوشنگ ملاحسینی - دانشجوی دکترای روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.
محمدعلی نادی - دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.
ایلناز سجادیان - دانشیار گروه روان شناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.

مقدمه و هدف: خودناتوان سازی و تنیدگی تحصیلی سبب می شود تا دانش آموزان نسبت به وظایف تحصیلی خود احساس مسئولیت ننموده و عملکرد تحصیلی پایینی از خود نشان دهند. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش رفتارهای اجتماعی مطلوب تحصیلی بر خودناتوان سازی و تنیدگی تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم انجام گرفت.روش کار: پژوهش حاضر نیمه­آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری مطالعه حاضر دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر قم در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ به تعداد ۱۲۰۴۵ نفر بود. در این پژوهش تعداد ۵۰ دانش آموز با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه­های آزمایش و گواه گمارده شدند. گروه آزمایش مداخله آموزش رفتارهای اجتماعی مطلوب تحصیلی را طی دو و نیم ماه در ۱۰ جلسه ۹۰ دقیقه ای دریافت نمودند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه خودناتوان سازی تحصیلی و تنیدگی تحصیلی بود. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش رفتارهای اجتماعی مطلوب تحصیلی بر خودناتوان سازی و تنیدگی تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم تاثیر معنادار داشته (p <۰/۰۰۱) و این اثر را در طول زمان نیز پایدار مانده است. بدین صورت که این مداخله توانسته منجر به کاهش خودناتوان سازی و تنیدگی تحصیلی دانش آموزان شود.نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که آموزش رفتارهای اجتماعی مطلوب تحصیلی با بهره گیری از مفاهیمی همانند تعامل مثبت، مسئولیت پذیری، پیروی از راهنمایی های معلم، ارتباط بین فردی، مهارت حل مسئله، خودکارآمدی تحصیلی و تلاش برای پیشرفت می تواند به عنوان یک آموزش کارآمد جهت کاهش خودناتوان سازی و تنیدگی تحصیلی دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد.

رفتارهای اجتماعی مطلوب تحصیلی, خودناتوان سازی تحصیلی, تنیدگی تحصیلی, دانش آموزان