وحید ملکی - دکترا، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمدرضا حاتمی - استادیار، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی اصغر متقی - استادیار، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

در این مطالعه به بررسی لرزه خیزی و تعیین محل دقیق زمین لرزه های ناحیه شرق البرز در دو دهه اخیر پرداخته می شود. داده های مورداستفاده، شکل موج لرزه ای زمین لرزه ها هستند. زمان های رسید فاز های لرزه ای به منظور استفاده در مکان یابی زمین لرزه ها در این مطالعه با دقت بالا و به صورت دستی صورت پذیرفته است. به منظور    کاهش تاثیرگذاری داده های با خطای زیاد و باکیفیت پایین پس از قرائت هر فاز بر اساس کیفیت قرائت آن وزن دهی انجام شده است. قرائت دستی فاز های لرزه ای برای ناحیه موردنظر به فراهم آمدن بانک داده ی لرزه ای شده است که در آن تعداد ۵۴۶۱ فاز S و ۸۵۲۳ فاز P قرائت شده است که این تعداد در مقایسه با فاز های لرزه ای قرائت شده در مرکز لرزه نگاری کشوری افزایش چشمگیری را نشان می دهد. مکان یابی اولیه بر اساس فازهای قرائت شده و وزن دهی اولیه با استفاده از روش غیر خطی احتمالاتی انجام شده است. پس از این مرحله با استفاده از روش اختلاف زمانی دوگانه زمین لرزه ها مکان یابی مجدد شده اند. در مکان یابی مجدد زمین لرزه ها از ابزار همبستگی عرضی شکل موج زمین لرزه ها استفاده شده است. همبستگی عرضی برای رویداد های با شباهت بالای ۷۰% در یک پنجره زمانی مشخص برای فاز P  و S انجام شده است. درنتیجه استفاده از این فن خطای قرائت فاز برای رویدادهای مشابه به کمترین میزان خود می رسد و درنتیجه رویدادهای لرزه ای در مکان یابی مجدد با دقت بسیار بالاتری نسبت به مکان یابی اولیه و همچنین مکان یابی تنها بر اساس داده های فاز قرائت شده (کاتالوگ) تعیین محل می گردند. مقایسه آماری نتایج مکان یابی، کاهش چشمگیر خطای تعیین محل و اختلاف زمانی باقی مانده در نتایج حل معکوس را نشان می دهد. بررسی نتایج همبستگی عرضی شکل موج های لرزه ای نشان می دهد در این ناحیه زمین لرزه های با تشابه بسیار بالا و به دفعات زیاد در زمان های مختلف به وقوع می پیوندد. بررسی وضعیت قرار گیری زمین لرزه ها بر روی گسل فیروزکوه و ادامه آن گسل های چشم و آستانه در مقاطع عرضی عمقی روند قرارگیری زمین لرزه ها را نشان می دهد. به خط شدگی و تجمع زمین لرزه ها در نتایج استفاده از ابزار همبستگی عرضی از مکان یابی اولیه و استفاده تنها از داده های کاتالوگ بیشتر بوده و نشان دهنده وجود روندهای مشخص بر روی صفحه گسل های موجود است.  

مکان یابی مجدد, روش غیر خطی, اختلاف زمانی دوگانه, همبستگی عرضی