سیماهای زمین شیمیایی عناصر جزئی و نادر خاکی نهشته بوکسیتی قشلاق، استان گلستان، شمال ایران

نهشته بوکسیتی قشلاق در فاصله ۱۱۰ کیلومتری جنوب خاور شهر گرگان واقع می باشد. مطالعات کانی شناسی نشان می دهند که کائولینیت، هماتیت، گوتیت، بوهمیت، دیاسپور، مسکویت، آناتاز، روتیل، پروسکیت، شاموزیت، کلینوکلر، کلسیت، دولومیت و کوارتز فازهای کانیایی این نهشته می باشند. بر اساس مقادیر کمی کانی ها ، این نهشته از کانسنگ های (۱) رس بوکسیتی، (۲) بوکسیت رسی، (۳) سنگ آهن رسی بوکسیتی و (۴) سنگ آهن بوکسیتی تشکیل شده است. محاسبه فاکتور غنی شدگی با فرض پوسته قاره ای بالایی (UCC) به عنوان سنگ مادر نشان می دهند که عناصری نظیر Rb، Cs و Ba در طی فرآیندهای بوکسیتی شدن متحمل تهی شدگی شده و عناصری چون Y، Cr، Co، Ni، V و HREE با غنی شدگی همراه شده اند. عناصری نظیر Sr، Ga، Zr، Hf، Nb، Ta، U، Th و LREE در توسعه نیمرخ هوازده متحمل هر دو فرآیند شستشو و تثبیت گشته اند. نتایج کانی شناسی و زمین شیمیایی نشان می دهند عواملی نظیر جذب سطحی، روبش توسط اکسیدها و هیدروکسیدهای فلزی، نوسانات سطح سفره آب زیرزمینی، نوع و پایداری کمپلکس های حامل فلزات، پایداری کانی های حامل اولیه، حضور در فازهای کانیایی مقاوم در برابر هوازدگی و تغییرات در شیمی محلول های مسئول هوازدگی نقش برجسته ای در توزیع و تحرک عناصر جزئی و نادر خاکی در کانسنگ های بوکسیتی ایفا نموده اند.

Keywords:

بوکسیتی شدن , توزیع عناصر , فاکتور غنی شدگی , فرآیند شستشو- تثبیت , قشلاق