.نقش آموزش اثربخش بر مدیریت منابع آب از دیدگاه کشاورزان بیرجند در شرایط کم آبی

یکی از مهم ترین عامل هایی که نقش بنیادین در انتشار و ترویج نوآوری ها و دیدگاه های جدید در صنعت کشاورزی بر عهده دارد، آموزش کشاورزان درزمینه ی مدیریت بهینه منابع آب در شرایط خشک سالی است. لذا در این پژوهش به بررسی نقش آموزش اثربخش بر مدیریت منابع آب از دیدگاه کشاورزان در شرایط کم آبی در دشت بیرجند واقع در استان خراسان جنوبی پرداخته شد. روش تحقیق از نوع علی- ارتباطی بود. جامعه آماری تحقیق ۱۹۵ نفر از کشاورزان آبی کار دشت بیرجند استان خراسان جنوبی است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، حدود ۱۲۵ نفر تعیین شد و به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر ۸۵۷/۰ به دست آمد که نشان دهنده پایایی مناسب ایزار پژوهش داشت. روایی شکلی و محتوای پرسشنامه نیز توسط گروهی از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی بیرجند و سازمان جهاد کشاورزی تائید شد. این پژوهش باهدف اولویت بندی معیارها (۶ عدد) و زیرمعیارهای (۴۰ عدد) اثرگذار با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تحلیل شبکه (ANP) انجام شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده های گرد آوری شده از نرم افزارهای Super Decisions، SPSSو Expert choice استفاده شد. نتایج نشان داد، کشاورزانی که در دوره های آموزشی- ترویجی درزمینه ی مدیریت آب کشاورزی شرکت داشته اند، به مراتب گرایش و آمادگی، درک، آگاهی، تعهد و باور بالاتری درزمینه ی مدیریت آب کشاورزی و استفاده از نوآوری های جدید داشتند. نتایج به دست آمده از این تحقیق را می توان به عنوان شاخصی برای اتخاذ تصمیم گیری های مدیریتی در راستای افزایش مشارکت کشاورزان در مدیریت بهینه منابع منطقه استفاده کرد.

Keywords:

مدیریت بهینه آب , مدیریت ریسک , آموزش , فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) , فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)