نوذر منفرد - استاد مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران.
مهسا فاطمی - استادیار بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز

کشاورزی ارگانیک، بهطور فزایندهای، به عنوان یک سامانه تولید قابل پذیرش برای کشاورزی پایدار مطرحمیشود. کشت ارگانیک بهمنزله یک هنر در کشاورزی سبز تعریف میشود. با توجه به جدید بودن این شیوهتولید در بخش کشاورزی ایران، هدف از این پژوهش شناخت و تحلیل دانش و آگاهی کشاورزان از اصولکشاورزی ارگانیک میباشد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به گردآوری دادهپرداخته شده است. روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید دانشگاه و مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی موردتایید قرار گرفت. پایایی آن نیز با انجام مطالعه راهنما توسط ۰۳ کشاورز خارج از جامعه آماری انجام شد؛۳ به دست آمد. جامعه آماری شامل ۲۲۲۲۳ کشاورز بوده که /۶-۳/ بهطوریکه ضرایب آلفای کرونباخ بین ۱۱طبق روش نمونهگیری طبقهای تصادفی و با استفاده از جدول مورگان، نمونه تصادفی ۱۶۲ نفره از کشاورزاناستان بوشهر انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و آزمونهای مقایسه میانگین مانندتحلیل واریانس استفاده شده است. بنابر یافتههای پژوهش، کشاورزان با تحصیلات بالاتر، میزان دانش وآگاهی بیشتری از شیوه ارگانیک داشته و به همین ترتیب، بیشتر افرادی که شیوهی ارگانیک را در عملاستفاده میکنند نیز از گروه کشاورزان تحصیل کردهتراند. همچنین بین روحیهی خطرپذیری و به کارگیریشیوهی ارگانیک در تولیدات کشاورزی نیز تفاوت معناداری بین گروههای مختلف کشاورزان وجود داشته وکشاورزان خطرپذیر، به میزان بیشتری شیوه ارگانیک را در عمل پذیرفتند. مشاهده برنامههای تلویزیونی،شرکت در گروههای بحث کشاورزان و مراجعه به سازمان جهاد کشاورزی به ترتیب پرکاربردترین روشهایارتباطی انبوهی، گروهی و انفرادی بوده که توسط کشاورزان برای کسب اطلاعات موردنیاز در زمینه شیوهارگانیک استفاده میشود. در نهایت، راهکارها و پیشنهادهایی کاربردی برای آموزش شیوه کشت ارگانیک بهمنظور ایجاد تغییر موثر در رفتار کشاورزان به سمت کشاورزی ارگانیک پیشنهاد شده است.

نمایه واژگان: کشاورزی ارگانیک, دانش, نگرش, کشاورزی متداول, محیط زیست, بوشهر