مرتضی اسمعیل نژاد - استادیار گروه جغرافیا،دانشگاه بیرجند
عباس زارع نژاد اشکذری - استادیار دانشکده مهندسی کشتی دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)

قرار گرفتن مناطق ساحلی چابهار بر مدار توسعه نیاز به آگاهی از ویژگی های محیطی این منطقه جهت برنامه ریزی جامع را دارد. تبارشناسی ریسک سیلاب در جهت برنامه ریزی و آمایش ساحل اهمیت زیادی برای مدیران اجرایی دارا می باشد. یکی از پیشران های اصلی سیلاب در سواحل بارش است که با شناسایی رفتار آن میتوان سیلاب را مدیریت نمود. بنابراین شناسایی ویژگیهای بارشی یک منطقه می تواند تاثیر بسزایی در برنامه ریزی های محیطی از تاثیر سیلاب بر سکونتگاههای انسانی داشته باشد. شناسایی ویژگی های بارش هر منطقه از قبیل توزیع فصلی و ماهیانه، تداوم، شدت و میزان آن منجر به تعیین تیپ های بارشی متفاوتی در یک منطقه می شود. بر همین اساس، در این پژوهش با بررسی آمار ۱۲۷۷۵ روز ایستگاه چابهار در طول دوره آماری(۱۳۹۹-۱۳۶۴)، روز آمار تعداد ۳۸۹ روز بارشی بدست آمد. سپس اوج بارش، جمع بارش و شدت بارش برای هر خوشه محاسبه گردید. در ادامه، در محیط نرم افزار Matlab تحلیل خوشه ای شد و ۵ تیپ اصلی بارش برای ایستگاه چابهار مشخص گردید. گام بعدی ارزیابی ویژگی های بارش تیپ های بارشی چابهار انجام گرفته استبر اساس ویژگیهای بارشی، روزهای بارشی ۱۸۳ خوشه مجزا گردید و با استفاده از تحلیل خوشه ای بر روی ماتریس ۴*۱۸۳، پنج تیپ بارشی شناسایی و ویژگی های بارشی این تیپ ها تحلیل و بررسی شد. نتایج نشان میدهد که روزهای بارشی تیپ ۵ منجر به سیلاب های شدیدی در مناطق ساحلی چابهار می گردد.

اقلیم شناسی سینوپتیک, تحلیل خوشه ای, تیپ های بارشی, چابهار, سیلاب