پترولوژی و ژئوشیمی توده های ماگمایی جنوب بردسکن

منطقه مورد مطالعه در فاصله 35 تا 120 کیلومتری جنوب و جنوب غربی بردسکن و بردسکن نیز در 45 کیلومتری غرب کاشمر، (استان خراسان) قرار دارد. از نظر تقسیمات زمین شناسی ایران، جزئی از ایران مرکزی و بلوک طبس به حساب می آید. این توده ها که به صورت استوک های گرانیتی در منطقه ده زمان، رباط و چاه پالیز رخنمون یافته اند و توسط سنگهای دگرگونی گنیستی، میکاشیست، فیلیت و کربنات های دگرگون شده محاط می شوند. از نظر سنی این ماگماتیسم به پرکامبرین و یا سیلورین – دونین نسبت داده می شود. این در حالی است که تعیین سن ایزوتوپی در این رابطه انجام نشده است. همچنین در برخی از این توده ها آنکلاوهای عدسی شکل آمفیبولیتی دیده می شود که ابعاد آن در مقیاس صحرایی و تا چند ده متر و گاه چند صد متر قابل مشاهده است. از نظر تکتونیکی این توده ها در زونهای برشی حاصل از عملکرد گسلهای مهم چون «گسل نای بند» حادث شده اند. در مطالعاتی که بر روی تعداد بیش از 135 نمونه مقطع میکروسکوپی صورت پذیرفت، این سنگها عمدتا در رده سنگهای مونزوگرانیتی، گرانودیوریت و کوارتز مونزونیت و گرانیت قرار گرفتند. این در حالی است که نمونه های آمفی بولیتی نیز در رده سنگهای دیوریتی، مونزونیت و گابرو و هورنبلند گابرو واقع می شوند. بافتهای غالب نیز در این مطالعات شامل، گرانولار، میکروگرانولار پروفیری، پرفیرو گرانولار، بافت میرمکیت، بافت گرافیک، بافت پوئی کیلیتیک و پرتیت و آنتی پرتیت می باشند. همچنین بر اساس مطالعاتی که بر روی 21 نمونه آنالیز شیمیایی صورت پذیرفت این سنگها در رده سنگهای کالکوآلکالن قرار گرتند. از نظر ژئوشیمی نمودارهای تغییرات نیر فاقد یک روند خطی مشخص بوده و از نظر درجه اشباع از آلومین در ردیف سنگهای متاآلومین قرار می گیرند. هعمچنین این سنگها از نظر نوع جزء سنگهای گرانیتی تیپ I و به لحاظ جایگاه تکنوتیکی از نوع گرانیتوئیدهای قوس آتشفشانی هستند.