پرستو تقوی دینانی - دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
فریبرز باقری - دانشیار، گروه روانشناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
جواد خلعتبری - دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

طلاق پدیده ای مخرب و روزافزون در جوامع امروزی است که پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، عاطفی و روانشناختی منفی بسیاری برای افراد مطلقه دارد. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف ساخت و ارزیابی پرسشنامه زمینه های طلاق با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی ایران انجام شد. پژوهش حاضر ترکیبی (کیفی و کمی) از نوع اکتشافی با رویکرد آزمون سازی بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی زنان و مردان مطلقه و در بخش کمی زنان و مردان متاهل شهر تهران در سال ۱۳۹۷ بودند. نمونه پژوهش در بخش کیفی ۱۵ فرد مطلقه بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و تحت مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند و در بخش کمی ۵۶۰ فرد متاهل بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به ابزار محقق ساخته زمینه های طلاق پاسخ دادند. داده های بخش کیفی با روش اشتراس و کوربین و در بخش کمی با روش تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار SPSS-۲۱ تحلیل شدند. ابزار پژوهش در ابتدا ۱۴۵ گویه داشت که ۳ گویه آن بر اساس اجرای مقدماتی بر روی ۳۰ نفر حذف و نسخه ۱۴۲ گویه ای بر روی ۵۶۰ نفر اجرا شد. روایی صوری و محتوایی ابزار با نظر متخصصان تایید و روایی سازه آن با روش تحلیل عاملی تایید شد. پس از تحلیل عاملی نیز ۱۱ گویه حذف و نسخه نهایی با ۱۳۱ گویه و ۵ عامل شامل عوامل روانشناختی موثر در تعارض، معیار بیرونی، سرگشتگی عاطفی- معیاری، عدم پختگی عاطفی و سبک حل مساله اجتنابی طراحی شد. پایایی عامل های عوامل روانشناختی موثر در تعارض ۹۷/۰، معیار بیرونی ۷۲/۰، سرگشتگی عاطفی- معیاری ۷۲/۰، عدم پختگی عاطفی ۷۴/۰ و سبک حل مساله اجتنابی ۷۸/۰ محاسبه شد که حاکی از اعتبار مناسب عوامل می باشد.

زمینه های طلاق, روایی, پایایی, شرایط اجتماعی و فرهنگی