عبدالجبار زرگوش نسب - دانشیار دانشگاه ایلام
محدثه آبیار - کارشناس ارشد رشته فقه , مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام

حاکم شرع قیم است و شرعا می تواند شخصی را قائم مقام خود به عنوان قیم برای محجورین مانند سفیه ومجنون منصوب کند، وقیمومیت نوعی ولایت است که با نصب حاکم شرع یا دادگاه، به منظور حمایت از محجورین واداره امورشان آغاز می شود. در این پژوهش که به روش توصیفی_تحلیلی صورت گرفته است، به اختلاف ­نظر میان فقهای امامیه و اهل سنت در ولایت حاکم بر تزویج و طلاق سفیه و مجنون می­پردازد. میان مذاهب چهارگانه­ی اهل سنت نیز تضارب آرا وجود دارد. نظریه­ی مختار نویسندگان پژوهش حاضر، این است که حاکم، تنها بر تزویج و طلاق از جانب مجنون ولایت دارد و آن ­هم در صورتی است که مجنون، اولیای دیگری نظیر پدر، جد پدری و وصی آن دورا نداشته باشد؛ اما درباره ی تزویج و طلاق سفیه، به نظر می رسد حاکم هیچ ولایتی ندارد؛ زیرا مقصود اصلی از ازدواج و طلاق، مال نیست که سفیه را در این دو امر، محجور بدانیم. در مواردی که حاکم، ولایت دارد، رعایت مصلحت و غبطه لازم است.

ولایت حاکم, قیم, سفیه, مجنون, ازدواج, طلاق