عنصر زمان و مکان و نقش آن در تحول اجتهاد بر احکام جزائی اسلام
عنوان مقاله: عنصر زمان و مکان و نقش آن در تحول اجتهاد بر احکام جزائی اسلام
شناسه ملی مقاله: JR_IJRJ-15-54_003
منتشر شده در در سال 1397
شناسه ملی مقاله: JR_IJRJ-15-54_003
منتشر شده در در سال 1397
مشخصات نویسندگان مقاله:
محمود درویش ترابی - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
کیومرث کلانتری درونکلا - دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
خلاصه مقاله:
محمود درویش ترابی - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
کیومرث کلانتری درونکلا - دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
اجتهاد فرایندی برای فهم دین و کشف و استنباط احکام شرعی است. پس از قرن ششم معنا و مبنای اجتهاد در تاریخ شریعت اسلامی تغییر یافت و مصطلح جدیدی پدید شد که بر اساس آن ممکن بود شیعه و سنی را اهل اجتهاد نامید. در میان اهل تسنن قدیمیترین نص درباره کاربرد اجتهاد با این معنای جدید ظاهرا کتاب ارزشمند المستصفی من علم الاصول از امام محمد غزالی است که اولین بار عقل را از ابزارها و حتی منابع اجتهاد نامید آنهم در میان عالمان مذهبی که بقول خودشان در عصر انسداد یا انحصار اجتهاد بسر میبردند. در میان شیعه مصطلح جدید اجتهاد را میتوان در عبارت محقق حلی در آغاز باب تاسع از کتاب معارج الاصول دانست که در بیان حقیقت اجتهاد مطالبی را مطرح مینماید. اجتهاد در عرف فقها کوشش در استخراج احکام شرعی است، به عبارت دیگر استخراج احکام از ادله شرع، اجتهاد است. زیرا احکام شرعی گاها از ظواهر نص بدست نمیآید، بلکه شناخت آنها مبتنی بر قواعد نظری و نیازمند اقامه دلیل است، چه آن دلیل قیاس باشد یا غیر آن. امروزه با توجه به مسائل مستحدثه و حوادث واقعه و بقول دیگر مقتضیات زمان و مکان، اجتهاد فراتر از قیاس و سایر منابع سنتی، در مواردی که نیاز به تغییرات جدی وجود دارد، علیالخصوص احکام جزائی، باید بر محور عقلانیت دینی، شرعی و عرف عقلا مطرح گردد.
کلمات کلیدی: زمان, مکان, تحول, اجتهاد
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1365114/