محتبی حسین نژاد - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، موسسه آموزش عالی پارسا، بابلسر، ایران

   فقها در حکم توبه زانی پس از قیام بینه اختلاف نظر دارند.، مشهور آنها حکم مساله را عدم سقوط حد دانستند، در حالی که تعداد اندکی که در راس آنها شیخ صدوق و شیخ مفید قرار گرفته­اند، معتقد به سقوط حد در این مورد می­باشند. قانون مجازات اسلامی نیز در ضمن ماده ۱۱۴ از نظریه مشهور پیروی کرده است. نگارندگان پس از بررسی تفصیلی این مساله در نهایت به این نتیجه می­رسند که اگرچه در حکم به عدم سقوط حد، شهرت تحقق یافته است، منتها با توجه به اینکه مدرک این شهرت بنابر ادعای خود قائلین به قول اول، دلائلی همچون اصل استصحاب، اطلاق ادله حدود و ... است، نفس این شهرت همچون اجماع مدرکی ارزش استنادی ندارد و مهم بررسی مدرک این شهرت است. پس از بررسی مستندات روشن می­شود که هیچ یک از مستندات قول اول و همچنین هیچ یک از مستندات قول دوم نیز غیر از روایت تحف العقول صحیح نمی­باشند. اما در مورد روایت تحف العقول باید گفت که دلالت آن بر قول دوم تام بوده و سندش نیز با تحقیق در آن مشکلی ندارد. لذا در نهایت می­توان صحت قول دوم را استنتاج نمود.

حد, توبه, زانی, بینه, شهرت, تحف العقول