بتول رمضانی - Department of Psychology, Payame Noor University, Baft, Kerman, Iran.
فروغ بختیاری - Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

مقدمه: دور شدن از کانون خانواده می تواند منجر به بروز آسیب های روان شناختی و هیجانی برای سالمندان شود. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی معنویت درمانی بر اجتناب شناختی و پریشانی روان شناختی سالمندان حاضر در خانه سالمندان شهر اصفهان صورت پذیرفت. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر تمام سالمندان حاضر در خانه سالمندان مرکز صادقیه شهر اصفهان در سال ۱۳۹۷ بود. نمونه این پژوهش شامل تعداد ۳۰ سالمند بود که به شیوه هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (۱۵ سالمند در گروه آزمایش و ۱۵ سالمند در گروه گواه). گروه آزمایش مداخلات درمانی مربوط به معنویت درمانی را در طی دو ماه به صورت هفته ای یک جلسه ۹۰ دقیقه ای در طی ۸ جلسه دریافت نمودند. این در حالی بود که گروه گواه هیچگونه مداخله ای را در طول پژوهش دریافت نکردند. سپس افراد هر دو گروه تحت پس آزمون قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه اجتناب شناختی (سکستون و دوگاس، ۲۰۰۸) و پرسشنامه پریشانی روان شناختی (کسلر و همکاران، ۲۰۰۳) بود. پس از جمع آوری پرسشنامه ها و استخراج داده های خام، تجزیه و تحلیل داده های حاصل از این پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل کواریانس صورت گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که معنویت درمانی بر اجتناب شناختی و پریشانی روان شناختی سالمندان حاضر در خانه سالمندان تاثیر معنادار دارد (۰۰۱/۰>p). بدین صورت که این درمان توانسته منجر به کاهش اجتناب شناختی و پریشانی روان شناختی سالمندان حاضر در خانه سالمندان شود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که معنویت درمانی با بهره گیری از فنونی همانند مسئولیت پذیری، واگذاری موارد به خداوند و تقویت اراده و پاک کردن افکار منفی می تواند اجتناب شناختی و پریشانی روان شناختی سالمندان را کاهش دهد. بر این اساس معنویت درمانی می تواند به عنوان درمانی کارآ برای کاهش اجتناب شناختی و پریشانی روان شناختی سالمندان مورد استفاده قرار گیرد.  

cognitive avoidance, psychological distress, seniors, spirituality, اجتناب شناختی, پریشانی روان شناختی, سالمندان, معنویت درمانی