سعید علمدار میلانی - پژوهشکده ی چرخه ی سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: ۸۴۸۶-۱۱۳۶۵، تهران ایران
محمود اسکندری نسب - بخش مهندسی معدن، دانشکده صنعت و معدن زرند، دانشگاه شهید باهنر کرمان، صندوق پستی: ۷۶۱۶۹۱۴۱۱۱، کرمان ایران

جداسازی توریم، اورانیم، آهن، تیتانیم و لانتانیدها (به نمایندگی لانتانیم، ایتریم و سریم) با استفاده از استخراج حلالی با استخراج­کننده­ی سیانکس۲۷۲ ازمحیط­های نیتراتی ساختگی مورد بررسی قرار گرفت. این محیط ساختگی حاوی ۴-۱۰ مول بر لیتر از هر کدام از عناصر مذکور بود. نتایج نشان داد که درصد استخراج Ti(IV)>U(VI)>Th(IV)>Fe(III)>Y(III)>Ce(III)>La(III) است. جداسازی بهینه­ی توریم از سایر عناصر تحت مطالعه در غلظت ۵/۰ مول بر لیتر نیتریک اسید حاصل شد. روش تجزیه و تحلیل شیب نشان داد که توریم به شکل کمپلکس A.HA(۳NO)۲(OH)Th استخراج می­شود. هم­چنین، با استفاده از روش طراحی آزمایش تاگوچی، اثر عامل کمپلکس­ساز، نوع و غلظت اسید بر فرایند عریان­سازی فاز آلی باردار از توریم، اورانیم، لانتانیم، آهن و تیتانیم مورد بررسی قرار گرفت. مطابق نتایج به دست آمده، شرایط بهینه برای عریان­سازی انتخابی فاز آلی از توریم با محلول ۴SO۲H+EDTA به غلظت ۵/۰ مول بر لیتر نسبت به اسید و ۴-۱۰×۷/۲ مول بر لیتر نسبت به EDTA به دست آمد. پارامترهای ترمودینامیکی فرایند استخراج توریم محاسبه شدند.

توریم, خاکی های نادر (لانتانیدها), سیانکس۲۷۲, استخراج حلالی, تاگوچی