منیژه بیگی - گروه فیزیک پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، صندوق پستی: ۱۵۱-۱۴۱۱۵، تهران- ایران
بیژن هاشمی - گروه فیزیک پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، صندوق پستی: ۱۵۱-۱۴۱۱۵، تهران- ایران
محمود اله وردی - گروه فیزیک پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، صندوق پستی: ۱۴۱۵۵۶۴۴۷، تهران- ایران
سیدربیع مهدوی - گروه فیزیک پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، صندوق پستی: ۱۴۱۵۵۶۴۴۷، تهران- ایران
حسین غیاثی - گروه فیزیک پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، صندوق پستی: ۵۱۶۵۶۸۷۳۸۶، تبریز- ایران

این مقاله، امکان به کارگیری یک فانتوم کوچک برای تعیین صحت و عملکرد ماشین­های پرتودرمانی مگاولتی از طریق یک بازبینی کیفی مقایسه­ای را بررسی می­کند. فانتوم کوچکی برای بررسی باریکه­های فوتونی شتاب­دهنده­های خطی تحت شرایط مرجع و غیرمرجع در دو مرکز رادیوتراپی در تهران طراحی و از دزیمترهای ترمولومینسانس برای انجام دزسنجی تجربی استفاده شد. برای محاسبه­ی ضریب تبدیل دز در فانتوم کوچک (cm۱۰×cm۱۰×cm۱۰) به شرایط معمول بخش­های پرتودرمانی از یک اتاقک یونش و کد مونت­کارلو استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که ضریب تبدیل به دست آمده از اندازه­گیری در عمق یکسان در دو فانتوم کوچک و استاندارد با مقادیر به دست آمده از شبیه­سازی به خوبی مطابقت می­کند. در شرایط مرجع، میزان اختلاف بین اندازه­گیری تجربی و شبیه­سازی برای هر دو انرژی ۶ و MV۱۸ برابر ۰.۵  درصد بود. این اختلاف برای انرژی­های ۶ و MV۱۸ در میدان­های با ابعاد cm۷×cm۷ به ترتیب برابر با ۰.۲%  و ۰.۳%  و در میدان با ابعاد cm۲۰×cm۲۰ به ترتیب، برابر با ۰.۱%  و ۰.۶% به دست آمد. با استفاده از فانتوم طراحی شده دو شتاب­دهنده­ی واریان تحت شرایط مرجع و غیرمرجع بررسی شدند و میزان انحراف بین دز اندازه­گیری شده و محاسبه شده به دست آمد. تغییرات ضریب تبدیل دز با ابعاد میدان حاکی از این است که این فانتوم نه تنها برای میدان­های با ابعاد کوچک بلکه برای میدان­های با ابعاد بزرگ نیز مناسب است. نتایج این مطالعه تاییدکننده­ی کارآمدی فانتوم ساده­ی طراحی شده همراه با دزیمترهای ترمولومینسانس، به عنوان یک سیستم مناسب برای مقایسه­ی متقابل دزیمتری در بین مراکز پرتودرمانی است.

بازبینی کیفی, پرتودرمانی, فانتوم, اتاقک یونش, دزیمتر گرماتابی, کنترل کیفی, باریکه های فوتون, روش مونت کارلو