مسعود طهماسبی - معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز
مهدی اکبرپور - مدیر اداره کل مطالعات حمل ونقل، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز
لیلا فاضلی - کارشناس اداره کل مطالعات حمل ونقل، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز
مهدی قطعی - دانشیار علوم کامپیوتر و عضو هیات علمی دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

سیستم های حمل ونقل هوشمند مبتنی بر ایده های مبتکرانه ای در کانال فناوری اطلاعات و ارتباطات و با بهره گیری از روش های داده کاوی و هوش مصنوعی هستند که سخت افزارها و نرم افزارها را برای بهبود حمل ونقل هدایت می کنند. این سیستم ها نیازمند یکپارچه سازی در قالب یک طرح معماری هستند. کلان شهر شیراز، به دلیل ویژگی های بی نظیر فرهنگی، اجتماعی و علمی، نیازمند رویکردی منحصر به فرد برای برخورداری از حمل ونقل هوشمند با تاکید بر حکمرانی مبتنی بر داده است. قابلیت های گردشگری، پزشکی، صنایع الکترونیک و زیرساخت های حمل ونقلی خاص این شهر نیز، از دیگر پایه های تصمیم گیری در این زمینه هستند. این مقاله که حاصل اجرای یک پروژه اجرایی به سفارش شهرداری شیراز است، شامل روند تعریف معماری سیستم های حمل و نقل هوشمند اختصاصی شیراز با تاکید بر جنبه های گردشگری و انسان محوری این شهر است. در این معماری روندهای متفاوت برای پیادهسازی حکمرانی مبتنی بر داده، در خدمات گوناگون مورد توجه بوده است. روند اجرایی شامل آنالیز ذینفعان، تعریف فرآیندهای مناسب برای پاسخگویی به نیازها و تعریف معماری منطقی، و معماری فیزیکی به صورت پایه ای بوده است. در این معماری، ۳۰ بسته خدماتی در ۶ حوزه مدیریت بایگانی هوشمند داده و داده کاوی، مدیریت ترافیک هوشمند، اطلاع رسانی موثر، حمل و نقل انسان محور و عمومی، ایمنی سفر و مدیریت اضطرار، و مدیریت هوشمند بار تعریف شده اند و نشان داده شده است که این بسته ها، کل نیازمندی های کاربران مختلف در کلانشهر شیراز را پوشش می دهند. همچنین در این معماری، مراکز معماری ۲۲ گانه تعریف شده است که قابلیت پیاده سازی به صورت فیزیکی یا مجازی دارند. نتایج این تحقیق توسط کارشناسان بخش های مختلف شهرداری شیراز اعتبارسنجی شده است.

معماری منطقی و فیزیکی، سیستم های حمل و نقل هوشمند، آنالیز ذینفعان، بسته های خدمات، داده محوری.