امیر رضائی پناه - دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

نسبت­ سنجی میان ساختار و کارگزار، یکی از موضوعات برجسته در علم سیاست بوده که به­ویژه در پی امواج ساختارگرایی و پساساختارگرایی معاصر برجسته شده است. محور اندیشه در این پهنه، واکاوی مرزهای تعیین­کنندگی و جزمیت ساختار و در برابر آن عاملیت سوژه و کارگزار انسانی است. در این نوشتار کوشیده شده است این موضوع در ارتباط با امر سیاست در اسراییل مورد بررسی قرار گیرد. رهیافت و چارچوب نظری این مقاله، آمیزه­ای از ایستارهای فلسفی- گفتمانی و سیاسی- کاربردی است و فرضیه در چهار سطح گفتمان سیاسی، نظام سیاسی، نظام حزبی و انتخاباتی و فرایند تصمیم­سازی در سیاست­خارجی اسراییل آزمون می­شود. از دید نگارنده، امر سیاست در اسراییل، خواه نظری و خواه عملی، در سایه چیرگی بیشینه ساختارهای برآمده از گفتمان پنهان و ایدئولوژی دینی- سیاسی صورت­بندی شده و سوژه و کارگزار انسانی از عاملیت حاشیه ­ای برخوردار است. البته این موضوع، به معنای امحا و ذوب شدن کامل عامل انسانی (خواه به صورت فاعل شناسا و خواه کارگزار) در ساختارهای اسراییل نیست، بلکه مراد تعیین کنندگی حداکثری ساختارهای سیاسی- ایدئواوژیک است.

ساختار, سوژه سیاسی, کارگزار, نظام سیاسی اسراییل, گفتمان سیاسی اسراییل