حکیمه علومی
عفت السادات احمدی موسوی
ندا حسیبی

حکیمه علومی*۱، عفت السادات احمدی موسوی۱، ندا حسیبی۱ ۱گروه اکولوژی، مرکز بین المللی علوم، تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، کرمان، ایران چکیده: با توجه به ورود بی رویه فلزات سنگین به محیط زیست و اهمیت حذف این فلزات از محیط، در این پژوهش تاثیر برخی از اسیدهای آلی کربوکسیلیک بر میزان تجمع فلزات کادمیوم و سرب درگیاهچه یک هفته ای تجمع دهنده کلزا (Brassica napus) مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای کلزا به مدت یک هفته تحت تیمارهای ۱۰۰ میکرومولار کلراید کادمیوم و کلراید سرب همزمان با تیمار ۵۰ میکرومولار سیترات، ۱ میکرومولار اگزالات، ۵۰ میکرو مولار فومارات و ۳۰۰ میکرو مولار هیستیدین قرار گرفت. جهت بررسی نقش این اسیدها در تخفیف تنش فلزات سنگین، برخی از ویژگی های بیوشیمیایی و رشد گیاهچه های هفت روزه شامل محتوای کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدئید و وزن خشک گیاهچه تحت تنش بررسی گردید. هرچند تیمار اسیدهای آلی مذکور بر میزان جذب فلزات کادمیوم و سرب اثر افزایشی داشت، تیمار اسیدهای آلی کربوکسیلیک منجر به افزایش معنی دار مقدار کلروفیل کل و کاروتنوئیدها و وزن خشک نسبت به گیاهچه های تحت تنش کادمیوم و سرب گردد. تنش فلزات کادمیوم و سرب موجب افزایش معنی دار پراکسیدهیدروژن در گیاهچه ها گردید اما کاربرد اسیدهای آلی کربوکسیلیک در این گیاهچه ها مقدار پراکسیدهیدروژن و پراکسیداسیون لیپیدها را کاهش داد. بر اساس نتایج، به نظر می رسد استفاده از برخی از انواع اسیدهای آلی کربوکسیلیک می تواند علاوه بر افزایش جذب فلز توسط گیاهچه کلزا، تاثیر مثبتی بر تخفیف خسارت ناشی از تنش سرب و کادمیوم در این گیاهچه ها داشته باشد.

Keywords: Brassica napus, Cadmium, Lead, Organic carboxylic acids., کلمات کلیدی: کادمیوم، سرب، اسیدهای آلی کربوکسیلیک، کلزا