آتنا شیبانی راد - isfahan univarsity of technology
مریم حقیقی - isfahan univarsity of technology
امیر حسین خوشگفتار منش - isfahan univarsity of technology

با توجه به تفاوت در دمای بهینه رشد در ناحیه ریشه و شاخساره و اهمیت ریشه در تامین مواد غذایی مورد نیاز گیاه و تحت تاثیر قرار گرفتن عملکرد ریشه در دماهای مختلف این پژوهش به منظوربررسی اثر دمای پایین ناحیه ریشه در سطوح مختلف نیتروژن بر کاهو به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تکرارطرح ریزی شد. تیمارها شامل ، سه سطح نیتروژن( = N۱۱۰۰،= N۲ ۷۵ و= N۳ ۵۰ درصد محلول غذایی جانسون) و دو سطح دمایی(۱۵ درجه سانتی گراد =تنش دمایی پایین (T۲) و ۲۵ درجه سانتی گراد= دمای بهینه ریشه(T۱) در گلخانه های دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. نتایج نشان داد که با کاهش دما و همچنین سطوح نیتروژن میزان پرولین و فنول مترشحه از ریشه نیز در تیمار T۲×N۳ به ترتیب ۹۸% و ۸ % از تیمار شاهد بیش تر بود. علاوه بر این نرخ فتوسنتز با ۸۰ % و میزان هدایت روزنه ای با ۵۶ %کاهش در تیمار T۲×N۳ به حداقل مقدار خود رسید. علاوه بر این میزان فتوسنتز، کارایی مصرف آب فتوسنتزی، شاخص کلروفیل به ترتیب ۳۹ ، ۶۹ و ۷۰ درصد در تیمار تنش سرمایی نسبت به شاهد کاهش یافت. بر اساس نتایج به دست آمده تحت شرایط تنش دمای پایین ریشه فاکتورهای نرخ فتوسنتز، شدت تعرق، هدایت روزنه ای، فنول عصاره برگی و ساخت پرولین بیشتر از سایر خصوصیات تحت تاثیر قرار می گیرد این گیاه با ساخت ترکیبات فنولی و پرولین به منظور حفظ بقای خود مقاومت نشان می دهد.

root temperature, root exudate phenol, prolin, photosynthesis, دمای ریشه, فنول مترشحه از ریشه, پرولین, فتوسنتز