علی عبادی - University of Mohaghegh Ardabili
قاسم پرمون - University of Mohaghegh Ardabili
سدابه جهانبخش - University of Mohaghegh Ardabili

زوال بذر موجب افزایش فعالیت مولکول های اکسیژن واکنشگر می گردند و آنزیم های آنتی اکسیدان نقش کلیدی در مقابله با تنش های اکسیداتیو ناشی از افزایش رادیکال های آزاد دارند. نقش پیش تیمار بذر در افزایش فعالیت این آنزیم ها و اثر آن بر ویژگی های جوانه زنی بذور زوال یافته ماریتیغال در آزمایشی در دانشگاه محقق اردبیلی در سال ۱۳۹۲ مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پیش تیمار بذر در ۵ سطح (۰، ۱۵، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ میلی گرم در لیتر نیترات پتاسیم) و زوال در ۴ سطح (عدم زوال، ۴۸، ۹۶ و ۱۴۴ ساعت زوال) انتخاب شد. نتایج نشان داد با افزایش سطح زوال (۱۴۴ ساعت)، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز (۶۲ درصد)، کاتالاز (۳۴ درصد)، پراکسیداز (۴۳ درصد)، آسکوربات پراکسیداز (۵۷ درصد)، گلوتاتیون پراکسیداز (۶۱ درصد) و گلوتاتیون رداکتاز (۵۸%) کاهش پیدا کرد و در نهایت منجر به کاهش درصد جوانه زنی (۲۵ درصد) و سرعت جوانه زنی (۱۵ درصد) نسبت به تیمار شاهد (عدم زوال) شد. پیش تیمار بذر با نیترات پتاسیم تاثیر زوال را کاهش و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان را افزایش داده و در نهایت به افزایش جوانه زنی منجر شد. غلظت ۳۰ تا ۴۰ میلی گرم بر لیتر نیترات پتاسیم بیش ترین تاثیر را در کاهش زوال نشان داد. نتایج رگرسیونی نشان داد که فعالیت تمام آنزیم ها با درصد و سرعت جوانه زنی از رابطه خطی پیروی می کند. همچنین مطابق با نتایج تحلیل مسیر، آنزیم های آنتی اکسیدان به ترتیب دارای تاثیر مستقیم و غیرمستقیم بر درصد و سرعت جوانه زنی در طی تغییرات رادیکال های آزاد بودند، به طوری که فعالیت پراکسیداز دارای بیش ترین تاثیر بر درصد (۵۶۸/۰) و سرعت جوانه زنی (۷۳۹/۰) بود.

priming, potassium nitrate, superoxide dismutase, catalase, milk thistle, پیش تیمار, ماریتیغال, سوپراکسید دیسموتاز, کاتالاز, نیترات پتاسیم