مجید رجایی - Department of soil and water research, Research Center for Agriculture and education and Natural Resources of Fars Province
محمد ابراهیم مطیع الله - Horticulture, Islamic Azad University, Jahrom Branch and PhD student of Geology, Islamic Azad University, Shiraz Branch

به منظور بررسی اثر همکنش شوری و نیتروژن بر رشد، ترکیب معدنی و تحمل به  نمک پایه نارنج، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل ۴ سطح شوری (۰، ۲۵۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میلیگرم کلرید سدیم در کیلوگرم خاک) و ۴ سطح نیتروژن (۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک) بود. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح کلرید سدیم غلظت یونهای سدیم و کلر در اندام هوایی و ریشه نارنج تا حد سمیت افزایش یافت که به نوبه خود کاهش معنیدار وزن ماده خشک گیاه را بدنبال داشت. مصرف نیتروژن تا سطح ۱۰۰ میلیگرم در کیلوگرم خاک سبب افزایش وزن ماده خشک گیاه در تمام سطوح کلرید سدیم مصرفی شد، اما این افزایش رشد به سطح کلرید سدیم مورد استفاده بستگی داشت و با افزایش شوری، از تاثیر نیتروژن در بهبود رشد گیاه کاسته شد. در حالیکه نیتروژن تاثیر محسوسی بر غلظت سدیم اندام هوایی و ریشه نارنج نداشت، اما کاربرد این عنصر سبب کاهش غلظت کلر در اندام هوایی و افزایش آن در ریشه شد. شوری غلظت فسفر، پتاسیم و عناصر کم مصرف آهن، منگنز، روی و مس را در اندام هوایی نارنج کاهش داد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که تاثیر سوء شوری بر رشد گیاه علاوه بر افزایش غلظت یونهای سمی سدیم و کلر تا حدی نیز مربوط به کاهش غلظت عناصر مورد نیاز گیاه به کمتر از حدود بهینه است. نیتروژن سبب تخفیف تاثیر شوری در کاهش غلظت عناصر ضروری مورد نیاز گیاه شد که بیانگر تاثیر نیتروژن در بهبود اثرات سوء شوری با حفظ غلظت عناصر ضروری گیاه در شرایط شور میباشد.

Dry Weight, Ion Accumulation, Potassium, Salinity Stress., پتاسیم, تجمع یونی, تنش شوری, وزن خشک.