رویا رضوی زاده - گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی۳۶۹۷-۱۹۳۹۵، تهران، ایران
الهام شهریاری - گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی۳۶۹۷-۱۹۳۹۵، تهران، ایران

در محیطهای طبیعی و شرایط زراعی، گیاهان به کرات در معرض تنشهای محیطی قرار می گیرند. تنش خشکی از مهمترین عوامل کاهش دهنده محصولات کشاورزی در جهان است. در این پژوهش تاثیر تنش خشکی بر پارامترهای فیزیولوژیکی برخی ارقام سورگوم در شرایط کشت درون شیشه ای بررسی شد. بذرها پس از ضدعفونی کردن در محیط کشتهای MS حاوی غلظت های صفر، ۲، ۴، ۶ و ۸ درصد وزنی مانیتول (سطوح مختلف خشکی) کشت گردیدند. درصد جوانه زنی بذر ها هفت روز بعد از کشت و پارامترهای مورفولوژی و بیوشیمیایی سه هفته بعد از کشت اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که با افزایش تنش خشکی در بین ارقام مختلف، درصد جوانه زنی کاهش می یابد.  بر اساس درصد جوانه زنی رقم قرمز نسبت به بقیه ارقام حساس تر مشاهده شد. در تمامی ارقام طول و وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و میزان کلروفیلa  و b وکل و کارتنوئید کاهش یافته و در جذب فلاونوئید افزایش معنی دار مشاهده گردید. همچنین در این مطالعه محتوای قند، آنتوسیانین،  پرولین، پروتئین  و فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پر اکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز در اندام هوایی و ریشه ارقام سورگوم افزایش نشان داد. نتایج نشان داد تمام ارقام سورگوم در برابر تنش خشکی، با تغییراتی در پارامترهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی به نوعی مقاومت نشان دادند.

ddrought stress, in vitro culture, mannitol, Sorghum, تنش خشکی, کشت درون شیشه, مانیتول, سورگوم