اثر قارچ های اندوفیت بر شاخص های فسفر کارایی و تحمل گندم به تنش کمبود فسفر

قارچهای اندوفیت به عنوان یکی از مهمترین میکروارگانیسم های خاکزی از طریق برقراری رابطه همزیستی های با گیاهان مختلف، نقش مهمی در بهبود رشد و تغذیه معدنی گیاهان میزبان خود ایفا می نمایند. این پژوهش به بررسی اثر تیمارهای قارچ Piriformospora indica و قارچ های میکوریز بر شاخص های فسفر کارایی و افزایش تحمل گیاه گندم (.Triticum aestivum L) به تنش کمبود فسفر می پردازد. بدین منظورآزمایشی گلخانه ای در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل با دو تیمار قارچی شامل قارچ P. indica (عدم تلقیح و تلقیح قارچ) و قارچهای آربوسکولارمیکوریزا (عدم تلقیح، G. Intraradices + G. mossea ,Glomus intraradices ,Glomus mossea) در شرایط کمبود فسفر در سه تکرار انجام پذیرفت. پس از گذشت ۶۰ روز از کشت گیاهان و اندازه گیری پارامترهایی نظیروزن خشک ریشه و شاخساره، میزان فسفر شاخساره و فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان گایاکول پراکسیداز شاخساره، شاخص های فسفر کارایی محاسبه شد. نتایج نشان داد که اثر ریزجانداران مورد مطالعه بر شاخص های مذکور در سطح احتمال ۵ درصد معنی دار بود، به طوری که در شرایط تنش کمبود فسفر، تیمار تلقیح توام قارچ های G. intraradices و P. indica در افزایش پارامترهای رشد، کارایی جذب فسفر، فسفر کارایی ریشه و شاخساره و شاخص تحمل تنش، موثرترین تیمار میکروبی گزارش گردید. تیمار تلقیح انفرادی قارچ P. indica نسبت به سایر تیمارها به دلیل دارا بودن توان بیشتر در انتقال فسفر از ریشه به اندام هوایی، نقش موثری در افزایش غلظت این عنصر در بخش هوایی گیاه داشت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که قارچهای مورد مطالعه در شرایط کمبود فسفر از طریق افزایش جذب فسفر، بهبود رشد ریشه و شاخساره گیاه و اثر افزایشی بر فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز، موجب افزایش تحمل گندم به تنش کمبود فسفر می شوند. شایان ذکر است که تاثیر قارچهای مورد مطالعه بر ارقام مختلف گندم و نیز پاسخ آنتی اکسیداتیو آن ها به تنش کمبود فسفر ممکن است یکسان نباشد.

Keywords:

Phosphorus efficiency , Mycorrhizal fungi and Piriformospora indica , فسفر کارایی , قارچهای میکوریزی و Piriformospora indica