پاسخ آنزیمهای آنتیاکسیدانی، لیپیداسیون غشاء و مرگ سلولی ارقام برنج به تنش شوری

به منظور بررسی فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی، لیپیداسیون غشاء و مرگ سلولی گیاهچهی برخی ارقام برنج شامل آمل ۳، دانیال (LD۱۸۳)، شفق، فجر و عنبوری قرمز تحت سطوح مختلف شوری، آزمایشی آبکشت بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان ۱۳۹۳ انجام گردید. شوری در سه سطح صفر، ۴ و ۸ دسیزیمنس بر متر، با استفاده از کلرید سدیم اعمال گردید. صفات مورد بررسی شامل پراکسیدهیدروژن، مالوندیآلدهید، کاتالاز، آسکوربیکپراکسیداز، گوایکول پراکسیداز، نشت الکترولیتی، سدیم اندام هوایی و وزن خشک گیاهچهها بود. نتایج نشان داد شوری تاثیر معنیداری بر صفات داشت و سبب کاهش وزن خشک گیاهچهها و افزایش سایر صفات مورد بررسی گردید. واکنش ارقام برنج به شوری متفاوت بود، به طوری که در ارقام عنبوری قرمز و آمل ۳ فالیت بیشتر آنزیمهای آنتیاکسیدانی و پراکسیداسیون لیپید کمتر مشاهده شد. دو رقم مذکور در شرایط بدون شوری دارای کمترین وزن خشک اندام هوایی (به ترتیب ۱۵/۵ و۵۱/۵ گرم در بوته) بودند ولی در شوری شدید (۸ دسیزیمنس بر متر) تفاوت معنیداری با سایر ارقام نداشتند. از طرفی بیشترین کاهش در وزن خشک اندام هوایی در بالاترین سطح شوری (۸ دسیزیمنس بر متر) در ارقام دانیال (۹/۵۱ درصد) و فجر (۴/۴۹ درصد) دیده شد. بنابراین در شرایط تنش شوری ارقام عنبوری قرمز و آمل ۳، فعالیت آنزیم کاتالاز بیشتر و پراکسید هیدروژن و نشت مواد الکترولیتی کمتری داشتند و کاهش در وزن خشک آنها کمتر بود و بر این اساس تنش شوری را در مرحله گیاهچهای بهتر تحمل کردند.

Keywords:

Antioxidant enzymes , Malondialdehyde , Oxygen free radicals , Peroxidation of cell membranes , آنزیمهای آنتیکسیدانی , پراکسیداسیون غشاء سلولی , رادیکالهای آزاد اکسیژن , مالوندیآلدهید