سیدجابر نبوی - گروه مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سیدحسن زالی - گروه مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
جمشید قربانی - گروه مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سیدیحیی کاظمی - گروه علوم پایه، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

پیرو (Juniperus communis L.) از مهمترین گیاهان رویشی ایران بوده و در ارتفاعات گرگان و در دره تالار در ارتفاعات گدوک، هزارجریب و اسپیلی طالش پراکنش دارد. در این پژوهش به بررسی کمیت و کیفیت ماده موثره(عصاره) سرشاخه گیاه J. communis در رویشگاه های مختلف مراتع ییلاقی هزارجریب بهشهر پرداخته شد. سرشاخه ها در طبفات ارتفاعی ۱۹۵۰ ،۲۰۵۰، ۲۱۵۰ و ۲۲۵۰ متر از سطح دریا جمع آوری شده سپس در هوای آزاد تحت سایه خشک گردیدند. عصاره سرشاخه گیاه به روش Meo H-Extract (استفاده از متانول) استخراج و جهت شناسایی ترکیبات عصاره از دستگاه GC/MS استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت پذیرفت و جهت تجزیه و تحلیل و مقایسه خصوصیات عصاره از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) وT-test استفاده گردید. ۴۱ ترکیب در عصاره سرشاخه این گیاه شناسایی شد که از این میان ترکیبات &alpha-pinene، sabinene، limonene، &beta- cubebene و diallyl phthalate دارای بیشترین درصد بوده و نیز رویشگاه اثر معنی داری را بر ترکیب phthalate diethyl و &beta-thujene موجود در عصاره سرشاخه داشته است. ترکیبات abieta-۸,۱۱,۱۳-triene ، d-(+)-carvone ، hexadecanamide، elemol و trans sabinene hydrate نیز تنها در یک رویشگاه مشاهده شدند. همچنین میان ۱۲ ترکیب با برخی عناصر خاک همبستگی معنی داری مشاهده شد.

branches, Juniperus communis habitate, ecological factors, extract, hezar jarib, پیرو, رویشگاه, عوامل اکولوژیکی, مواد موثره, هزارجریب