اثر متیل جاسمونات بر برخی پاسخ های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.) تحت سطوح مختلف شوری

تنش شوری از جمله عوامل محدود کننده رشد گیاه در اکوسیستم­ های طبیعی می ­باشد. شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra) یک گونه چندساله از خانواده باقلائیان است که عصاره ریشه آن در پزشکی، داروسازی و صنایع غذایی و بهداشتی مصارف متعدد دارد. به منظور بررسی اثر متیل جاسمونات (MeJA) و شوری بر گیاه دارویی شیرین ­بیان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. ۲۴ ساعت بعد از کاربرد برگی غلظت­ های ۰، ۵۰، ۱۰۰ میکرومولار MeJA، گیاهان در معرض غلظت­ های صفر، ۱۰۰، ۲۰۰ و۳۰۰ میلی­مولار NaCl به­ مدت ۵ هفته قرار گرفتند. نتایج این آزمایش نشان داد تنش شوری موجب کاهش معنی­ دار وزن تر اندام هوایی و ریشه، وزن خشک اندام هوایی، طول اندام هوایی و ریشه، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، غلظت کلسیم اندام هوایی و ریشه­ ها و غلظت منیزیم ریشه ­ها در سطح شوری mM NaCl ۳۰۰  گردید. میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها به طور معنی­ داری تحت تاثیر سطوح مختلف شوری قرار نگرفت. تنش شوری در سطح mM NaCl ۳۰۰ سبب انباشتگی قندهای محلول، پرولین، افزایش نسبت Na+/K+ و وزن خشک ریشه ­ها گردید. نتایج این پژوهش نشان داد کاربرد برون­زای MeJA به ویژه در غلظت µM ۵۰ موجب بهبود تحمل گیاه شیرین بیان تا سطح شوری mM NaCl ۲۰۰ در مقایسه با شاهد گردید و موجب افزایش معنی­ دار پارامترهای رشد، رنگیزه ­های فتوسنتزی، قندهای محلول اندام هوایی و محتوای پرولین ریشه و اندام هوایی شد. علاوه بر این، کاربرد MeJA منجر به افزایش معنی­ دار غلظت منیزیم اندام هوایی و ریشه­ ها در سطح شاهد شوری شد.

Keywords:

Glycyrrhiza glabra , Growth parameters , Methyl jasmonate , Minerals , Osmolytes , Photosynthetic pigments , Salt stress , اسمولیت , پارامترهای رشد , تنش شوری , رنگیزه های فتوسنتزی , شیرین بیان , عناصر معدنی , متیل جاسمونات