علی اکبر زارع - دانشگاه صنعتی اصفهان
امیرحسین خوشگفتارمنش - دانشگاه صنعتی اصفهان
محمد جعفر ملکوتی - دانشگاه تربیت مدرس تهران
حسینعلی بهرامی - دانشگاه تربیت مدرس تهران
مجید افیونی - دانشگاه صنعتی اصفهان
علیرضا عسکری کلستانی - تربیت مدرس

یکی از نگرانی­های مربوط به کاربرد لجن فاضلاب در اراضی کشاورزی، غلظت به نسبت بالای کادمیم در این پسماند است که حتی در غلظت­های پایین نیز برای گیاه سمی بوده و سبب ایجاد خسارت اکسیداتیو می­شود. به نظر می­رسد با توجه به غلظت بسیار بالاتر روی در مقایسه با کادمیم در لجن فاضلاب، خسارت اکسیداتیو ناشی از کادمیم می­تواند تحت تاثیر قرار گیرد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر غلظت­های مختلف روی (۳۰، ۶۰، ۹۰، ۱۲۰ و ۱۵۰ میلی­گرم بر کیلوگرم خاک) بر خسارت اکسیداتیو ناشی از سطوح مختلف کادمیم (۷۵/۰، ۵/۱ و ۳ میلی­گرم بر کیلوگرم خاک) در لجن فاضلاب اضافه شده به خاک در گیاه کاهو انجام گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کادمیم علاوه بر افزایش غلظت مالون دی­آلدئید (MDA)، فعالیت آنزیم­های سوپر اکسیددیسموتاز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز به طور کلی افزایش یافت. کاهش غلظت مالون دی­آلدئید با افزایش غلظت روی در لجن نشان­دهنده نقش این عنصر در کاهش خسارت اکسیدایتو ناشی از سمیت کادمیم در گیاه بود. به طور کلی با افزایش غلظت روی، فعالیت آنزیم­های سوپر اکسیددیسموتاز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز کاهش یافت. با توجه به نتایج آزمایش حاضر به نظر می­رسد کاهش فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان در غلظت بالای روی در لجن فاضلاب به دلیل کاهش خسارت اکسیداتیو ناشی از کادمیم در گیاه باشد.  

Antioxidant enzymes, Lipid peroxidation, Oxygen active groups, Heavy metal, آنزیم آنتی اکسیدانت, پراکسیداسیون چربی, گروه های فعال اکسیژن, فلز سنگین