مسعود خزاعی - Birjand University
محمد گلوی - Zabol University
مهدی دهمرده - Zabol University
سیدمحسن موسوی نیک - Zabol University
غلامرضا زمانی - Birjand University
نفیسه مهدی نژاد - Zabol University
زهره علیزاده - Birjand University

خشکی از مهم ترین عوامل محدودکننده تولید  محسوب می­شود که از طریق اختلال در وضعیت فیزیولوژیکی گیاه، اثرات شدیدی بر عملکرد می­گذارد. به منظور بررسی اثرات تنش اکسیداتیو ناشی از تنش خشکی بر مکانیزم دفاع آنتی­اکسیدانی و تاثیر آن بر عملکرد در سه ژنوتیپ ارزن دم­روباهی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحققاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند ­به اجرا در آمد. با توجه به جهت گلخانه و عدم یکنواختی نور در بخش­های مختلف گلخانه بلوک­بندی بر اساس میزان نور در گلخانه انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل ژنوتیپ­های ارزن در سه سطح (باستان بعنوان ژنوتیپ­ مورد کشت در منطقه و ژنوتیپ­های KFM۵ و KFM۲۰) و تنش خشکی در سه سطح شاهد با تامین ۱۰۰ درصد تامین آب مورد نیاز گیاه، تامین ۷۵ درصد آب مورد نیاز (تنش متوسط) و تامین ۵۰ درصد آب مورد نیاز (تنش شدید) ) بود. بر طبق نتایج تحقیق افزایش تنش باعث افزایش فعالیت آنزیمی ارقام ارزن شد. ژنوتیپ باستان بالاترین فعالیت آنزیمی را در شرایط تنش داشت و حدس زده ­می­شود علت آن توانایی بالاتر سیستم دفاع آنتی­اکسیدانی و کارایی بهتر این ژنوتیپ بمنظور پاکسازی گونه­های فعال اکسیژن باشد. سطح پایین مالون دی­آلدئید در این ژنوتیپ نیز می­تواند بیانگر خسارت اکسیداتیو کمتر به غشاء سلولی باشد. عملکرد دانه با فعالیت آنزیمی همبستگی منفی داشت و افزایش فعالیت آنزیمی منجر به کاهش عملکرد ژنوتیپ­ها شد.

Oxidative stress, Antioxidant defense system, Yield, Malondialdehyde, تنش اکسیداتیو, سیستم دفاع آنتی اکسیدانی, عملکرد, مالون دی آلدئید