اثرات شوری چشمه آب معدنی گراب بر عملکرد فتوسنتز، رشد و فیزیولوژی گندم (Triticum aestivum)

افزایش روز افزون نیاز به منابع آبی جدید منجر به استفاده از چشمه­های آب معدنی به منظور کشت گیاهان زراعی شده است. در مطالعه حاضر، نتایج آنالیز آب چشمه معدنی گراب حاکی از وجود غلظت بالای عناصر سدیم، گوگرد، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و سیلیس به ترتیب فراوانی بود. درنتیجه چشمه گراب جزء چشمه­های آب معدنی می­باشد. گیاه گندم (رقم دهدشت) در یک آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با رقت­های ۰،  ۵۰% و ۱۰۰% از آب چشمه دو ماه آبیاری شد. آنالیز دوره­ای فلورسانس (Fv/Fm و PIABS) و کلروفیل­ها با فواصل سه روز نشان داد که آب چشمه سبب افزایش تدریجی و معنی­دار آنها در طی ۶۰ روز شد. همچنین آبیاری با آب چشمه سبب افزایش معنی­دار فتوسنتز خالص و دی­اکسید کربن درون سلولی گیاهان شد درحالیکه بر کارایی مصرف آب تاثیر معنی­داری نداشت. افزایش فتوسنتز در پاسخ به آب چشمه سبب افزایش معنی­دار کربوهیدرات­ها و درنتیجه شاخص­های رشد گیاه گندم شد. همچنین آبیاری گیاهان با آب چشمه سبب افزایش معنی­دار میزان فنل­ها، فلاونوئیدها، آنتوسیانین­ها، پرولین، پروتئین­ها، آلفاتوکوفرول، آنتی اکسیدان کل، و فعالیت آنزیمهای سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز شد درحالیکه تفاوت معنی­داری در میزان پراکسید هیدروژن، پراکسیداسیون لیپیدهای غشاء و نشت یونی غشاء مشاهده نشد. براساس نتایج مطالعه حاضر می­توان پیشنهاد نمود که فراوانی عناصر ضروری و مفید گوگرد، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سیلیس در آب چشمه با تحریک بیوسنتز محلول­های سازگار اسمزی و آنتی­اکسیدانت­ها، و بهبود عملکرد سیستم فتوسنتزی سبب افزایش رشد گیاه گندم شد.  

Keywords:

Antioxidants , Chlorophyll fluorescence , Minerals , Morphology , املاح معدنی , آنتی اکسیدانتها , فلورسانس کلروفیل ها , مورفولوژی