الهام یونسی ملردی - Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.
قربانعلی نعمت زاده - Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.
علی پاکدین پاریزی - Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

تنش شوری از مهم ترین تنش­های غیر زیستی است که کشاورزی جهان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. یکی از راهکارهای مقابله با این تنش بررسی مکانیسم­های تحمل در گیاهان شورزی و بهره بردن از این مکانیسم ها در جهت بهبود گیاهان زراعی می باشد. گیاه آلوروپوس لیتورالیس می­تواند سطوح شوری تا ۶۰۰ میلی مولار نمک را تحمل کند. در پژوهش حاضر به منظور بررسی سازوکار پاسخ آنتی ­اکسیدانی این گیاه به تنش شوری، گیاهچه های یک ماهه از طریق آبیاری با محلول هوگلند حاوی غلظت های صفر، ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی­ مولار نمک کلرید سدیم تحت تنش شوری قرار گرفتند. پس از ۷۲ ساعت، از بافت های ریشه، ساقه و برگ نمونه برداری شد و پاسخ هر کدام از بافت ها به تنش شوری مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از تجزیه و تحلیل آماری داده ها، از آزمون چند دامنه­ای دانکن برای مقایسات چندگانه استفاده شد و معنی داری در سطح ۵% گزارش شد. با افزایش سطح تنش، مقدار پروتئین در هر سه بافت مورد مطالعه به طور معنی ­دار افزایش یافت. میزان پراکسید­هیدروژن در ساقه و ریشه با افزایش غلظت نمک کاهش یافت اما در برگ در غلظت ۲۰۰ میلی­ مولار نمک افزایش معنی دار نشان داد. براساس نتایج بدست آمده الگوی کلی تغییر فعالیت آنزیم­های آنتی ­اکسیدانی در مواجهه با تنش شوری متفاوت بود. فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز در هرسه بافت مورد مطالعه با افزایش تنش به طور معنی­ داری افزایش یافت، به­ طوریکه بیشترین فعالیت آنزیم با افزایش ۷/۳ برابری نسبت به شاهد در بافت ساقه و در غلظت ۴۰۰ میلی­ مولار نمک مشاهده شد. هرچند تغییرات فعالیت دو آنزیم کاتالاز و گایاکول پراکسیداز روند کلی کاهشی یا بدون تغییر معنی ­دار را نشان داد، به طوریکه فعالیت آنزیم کاتالاز در برگ و در غلظت ۴۰۰ میلی مولار نمک تقریبا نصف شاهد و در ریشه بیش از نصف شاهد کاهش یافت. در نهایت با افزایش سطح تنش، افزایش معنی دار فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در همه ارزیابی ها، به جز در بافت ریشه و غلظت ۲۰۰ میلی مولار، مشاهده شد. به طور کلی با توجه به نتایج به دست آمده می توان اظهار داشت که توازن بین شاخص­ های دفاعی آنتی اکسیدانی منجر به نگهداری مولکول های مخرب از قبیل پراکسیدهیدروژن در سطح حداقلی شده و نقش موثری در ایجاد تحمل به تنش شوری در گیاه آلوروپوس لیتورالیس بازی می کند.

Ascorbate peroxidase, Hydrogen peroxidase, Superoxide dismutase, Catalase, Guaiacol peroxidase, آسکوربات پراکسیداز, پراکسیدهیدروژن, سوپراکسیددیسموتاز, کاتالاز, گایاکول پراکسیداز