سعید حضرتی - Department of Agronomy and Medicinal Plants, Faculty of Agriculture, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
بهمن تیمورلویی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
امیر رضا صادقی بختوری - دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
فرهاد حبیب زاد - گروه ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

کم ­آبی یکی مهمترین تنش­های محیطی است که رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می دهد. کودهای آلی مانند کمپوست و ترکیبات معدنی مانند زئولیت می توانند از اثر منفی کم آبی بر گیاهان بکاهند. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر سطوح آبیاری (۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد تخلیه رطوبت ظرفیت زراعی) و تیمارهای کمپوست غنی شده با زئولیت (عدم کاربرد کود، کاربرد ۴ تن کمپوست، کاربرد ۸ تن کمپوست، کاربرد ۴ تن کمپوست+۱۰ تن زئولیت و کاربرد ۸ تن کمپوست+۱۰ تن زئولیت) بر عملکرد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک کینوا بود. این مطالعه در سه تکرار و به صورت اسپلیت پلات در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال ۱۳۹۸ انجام شد. در این پژوهش، کم آبی از عملکرد دانه کاست و کمترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری پس از تخلیه ۷۵ درصد رطوبت ظرفیت زراعی، ۲۰۲۴ کیلوگرم در هکتار به دست آمد که در مقایسه با شاهد ۸/۲۹ درصد کمتر بود. این کاهش تا حدی ناشی از کاهش وزن هزار دانه بود. تیمارهای کاربرد ۸ تن کمپوست، ۴ تن کمپوست+۱۰ تن زئولیت و کاربرد ۸ تن کمپوست+۱۰ تن زئولیت این صفت را به ترتیب به میزان ۹/۲۸، ۲/۳۶ و ۹/۳۲ درصد افزایش دادند. تیمارهای کمپوست غنی شده با زئولیت، با افزایش تعداد دانه و وزن دانه بر عملکرد دانه افزودند. با توجه به اهمیت اقتصادی عملکرد و ویژگی های کیفی دانه و رشد کلی بوته، تیمار کاربرد ۴ تن کمپوست+۱۰ تن زئولیت می تواند به طور مطلوبی عملکرد دانه را هم در شرایط کم آبی و هم در شرایط آبیاری کامل افزایش دهد.

Grain yield, Nutrients, Organic matter, Water deficit, عناصر غذایی, عملکرد دانه, کم آبی, مواد آلی