زینب خادم الحسینی - Payame Noor University
زینب جعفریان - University of Agricultural Sciences and Natural Resources Sari
وحید روشن - Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center AREEO
غلامحسن رنجبر - National Salinity Research Center Education and Extension Organization Yazd

گیاه آویشن از پرکاربردترین گیاهان دارویی در صنایع مختلف است که  بررسی امکان تولید آن در اراضی شور دارای اهمیت بالایی است. جهت بررسی اثر شوری آب آبیاری بر گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، یک آزمایش مزرعه ای در قالب طرح بلوک  کاملا تصادفی با سه تکرار درروستای جمال آباد از توابع ارسنجان در ۱۲۰ کیلومتری شیراز در سال ۱۳۹۵ اجرا ­گردید. بدین منظور تیمارهای ۱ دسی زیمنس بر متر (شاهد)، ۴ دسی زیمنس بر متر و ۷ دسی زیمنس بر متر شوری به صورت طبیعی و با استفاده از آب چاه های کشاورزی اعمال گردید. به منظور جلوگیری از تاثیر نوع املاح بر نتایج تحقیق، آب با شوری ۹ تا ۱۰ دسی زیمنس بر متر از چاه کشاورزی، بوسیله تانکر به مزرعه انتقال داده شد. سپس با آب با شوری ۶/۰دسی زیمنس بر متر ترکیب و شوری های مورد نظر آماده شد. اندازه گیری وزن خشک اندام های هوایی، میزان عناصر سدیم و پتاسیم، پرولین و اندازه­گیری مواد موثره در مرحله  پیش از گلدهی انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش شوری تا سطح ۴ دسی زیمنس بر متر، وزن خشک اندام های هوایی و میزان پرولین به ترتیب ۶/۲۷ و ۸۴/۶۸ درصد افزایش یافت. درحالی­که افزایش شوری تا سطح ۷ دسی زیمنس بر متر باعث کاهش این شاخص ها به ترتیب ۵۳/۴۹ و ۸۶/۲۲ درصد گردید. با افزایش شوری موازی با افزایش سدیم، مقدار پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم کاهش نشان دادند.، در اثر تنش شوری برخی ترکیبات موجود در اسانس گیاه آویشن باغی، افزایش و برخی دیگر کاهش داشتند و برخی نیز تغییری نشان ندادند. می­توان چنین نتیجه گرفت به منظور آبیاری گیاه آویشن باغی با آب شور، شوری ۴ دسی­زیمنس بر متر بهترین تیمار آبیاری با آب شور جهت حصول بهترین نتیجه از نظر بازده و ترکیب اسانس می­باشد.

essential oil, Proline, salinity, GC/MS, Thymus vulgaris., اسانس, پرولین, تنش شوری, کروماتوگرافی-طیف سنجی, آویشن باغی.