سیده زهره صادری - Ferdowsi University of Mashhad
پروانه ابریشم چی - Ferdowsi University of Mashhad
علی گنجعلی - Ferdowsi University of Mashhad
طیبه رجبیان - Shahed University

افزایش تقاضا برای استفاده از گیاهان دارویی، اهمیت دستیابی به روش های موثر جهت توسعه کشت و تولید این گیاهان را بیش از پیش افزایش داده است. همزیستی گیاهان دارویی با میکوریز آربوسکولار می تواند با تاثیر بر متابولیسم گیاه، الگوی تولید و تجمع متابولیت های ثانویه را تغییر دهد. بادرنجبویه، گیاه دارویی مهمی از خانواده نعناعیان است که از قرون وسطی برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود. در این مطالعه، تاثیر همزیستی بادرنجبویه با میکوریزهای Glomus mosseae و Glomus intraradices بر رشد، محتوای ترکیبات فنلی و فعالیت برخی آنزیم های دخیل در سنتز این ترکیبات بررسی شد. بذرهای بادرنجبویه در خاک حاوی مایه تلقیح قارچ کاشته شدند. بعد از پنج ماه رشد در محیط کنترل شده، علاوه بر شاخص های رشد، محتوای فنل، فلاونوئید، اسیدهای فنلی و آنتوسیانین کل و مقدار رزمارینیک اسید، سالویانولیک اسید B و کافئیک اسید، هم چنین فعالیت آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز و تیروزین آمینوترانسفراز مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد بادرنجبویه همزیستی موفقیت آمیزی با گونه های قارچی دارد، هم چنین بیشترین درصد ریشه های آلوده به میکوریز و بهبود رشد در گیاهان همزیست با G. mosseae مشاهده شد. گیاهان همزیست نسبت به گیاهان شاهد از نظر محتوای پلی فنل ها و فعالیت آنزیم های مورد بررسی افزایش چشمگیری را نشان دادند. براساس نتایج این مطالعه، به کارگیری میکوریز در کنار پیشبرد رشد گیاه، می تواند هم راستا با افزایش فعالیت آنزیم های مسئول سنتز پلی فنل ها، موجب بهبود محتوای این ترکیبات شود. این نتایج اهمیت همزیستی میکوریزایی را در ارتقای ارزش غذایی و دارویی بادرنجبویه تایید می کنند

Arbuscular mycorrhizal, Melissa officinalis L., Polyphenols, Symbiosis, بادرنجبویه, پلی فنل ها, میکوریز آربوسکولار, همزیستی