سیما جورابی - Lorestan University
حمیدرضا عیسوند - Lorestan University
احمد اسماعیلی - Lorestan University
علی حیدر نصرالهی - Lorestan University

به منظور بررسی اثر نانو کلات روی بر پارامترهای فتوسنتزی، فعالیت آنزیم گلوتامین سینتتاز، پروتئین، عملکرد و اجزای عملکرد دانه سویا تحت تنش کم آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، در سال زراعی۱۳۹۵-۱۳۹۴ اجرا شد. چهار سطح آبیاری (شامل آبیاری ۱۰۰، ۸۰، ۶۰ و ۴۰ درصد نیاز آبی) به عنوان فاکتور اصلی و محلول­پاشی نانو کلات روی در دو سطح شاهد (آب مقطر) و محلول­پاشی نانوکلات روی (حاوی ۲۰ درصد یون روی قابل جذب) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که با کاهش آب مورد نیازگیاه، صفاتی نظیر سرعت فتوسنتز خالص، تعرق، هدایت روزنه­ای، فعالیت گلوتامین سینتتاز، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، درصد پروتئین دانه و عملکرد پروتئین دانه سویا کاهش یافت. در مقابل، غلظت دی اکسید کربن زیر روزنه­ای و شاخص سبزینگی برگ در شرایط تنش افزایش نشان داد. در شرایط نرمال رطوبتی (۱۰۰ رطوبت خاک)، کاربرد نانوکلات روی تاثیری بر شاخص سبزینگی برگ، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه و عملکرد پروتئین و دانه وجود نداشت. اما در شرایط تنش کم آبیاری، محلول­پاشی نانوکلات روی به ترتیب سبب افزایش ۲/۴، ۸/۱۳، ۳/۱۷، ۷/۴۵ و ۳/۳۹ درصدی صفات مذکور شد. همچنین در شرایط تنش کم آبیاری، محلول­پاشی نانوکلات روی باعث کاهش غلظت دی اکسید کربن زیر روزنه­ای و هدایت روزنه­ای برگ ها شد. به طور کلی، اثر محلول پاشی نانوکلات روی در تخفیف اثر تنش کم آبیاری و بهبود عملکرد سویا مثبت بود. بنابراین استفاده از آن ممکن است بتواند مقاومت گیاه را بهبود بخشد.

Chlorophyll index, Drought stress, Number of seed per pod, Reproductive phase, ۱۰۰-Seed weight, دانه در غلاف, تنش خشکی, شاخص سبزینگی برگ, مرحله زایشی, وزن صد دانه