زهرا نوری آکندی - Shahrood University of Technology. Shahrood, Iran
حسن مکاریان - Agronomy Department, Shahrood University of Technology. Shahrood, Iran
همت اله پیردشتی - Department of Agronomy, Genetics and Agricultural Biotechnology Institute of Tabarestan, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
محمدرضا عامریان - Agronomy Department, Shahrood University of Technology. Shahrood, Iran
مهدی برادران فیروزآبادی - Agronomy Department, Shahrood University of Technology. Shahrood, Iran
محمدعلی تاجیک قنبری - Department of Plant Protection, , Faculty of Crop Science, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari

به منظور بررسی تاثیر محلول­پاشی نانوذرات آهن بر بهبود برخی صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک خرفه تحت تنش عنصر سنگین کادمیوم، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار در سال ۱۳۹۶ انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل شش سطح عنصر کادمیوم (صفر، ۲۵، ۵۰ ، ۷۵، ۱۰۰ و ۱۲۵ میلی­گرم در کیلوگرم خاک از منبع کلرید کادمیوم) و پنج سطح محلول پاشی نانوذرات آهن (صفر، ۲۵/۰، ۵/۰، ۷۵/۰ و ۱ ­گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد برهمکنش نانوذرات آهن و کادمیوم بر صفت سطح برگ، وزن خشک ریشه و پرولین در سطح پنج درصد و بر وزن خشک برگ و شاخص سبزینگی برگ (عدد اسپد) در سطح یک درصد اثر معنی­داری داشت. روند پاسخ سطح برگ با افزایش میزان کادمیوم در سطوح ۰، ۵/۰، ۷۵/۰ و ۱ گرم در لیتر محلول­پاشی نانوذرات آهن به صورت خطی و کاهشی بود اما با محلول­پاشی ۲۵/۰ گرم در لیتر به صورت دوتکه­ایی بیان شد. محلول­پاشی نانوذرات آهن سبب افزایش میزان وزن خشک ریشه تا سطح ۲۵ میلی­گرم در کیلوگرم کادمیوم خاک گردید اما در سطوح بالاتر وزن خشک ریشه با شیب کاهشی همراه بود. در این میان غلظت ۵/۰ گرم در لیتر محلول­پاشی نانوذرات آهن با ۸۰/۳۴ درصد نسبت به شاهد بیشترین تاثیر را در افزایش وزن خشک ریشه داشت. میزان عدد اسپد در هر دو سطح ۵/۰ و ۷۵/۰ تا غلظت ۲۵ میلی­گرم در کیلوگرم کادمیوم خاک به ترتیب ۱۹/۱۱ و ۹۰/۲۸ درصد به نسبت شاهد افزایش یافت. با این وجود در سطوح بالاتر کادمیوم عدد اسپد با روند کاهشی همراه بود. در مجموع، نتایج نشان داد که محلول­پاشی نانوذرات آهن می­تواند تا حدودی در بهبود تحمل به تنش کادمیوم در گیاه خرفه موثر باشد.

Stress, Phytoremediation, Heavy metals, Nanoparticles, تنش, گیاه پالایی, فلزات سنگین, نانوذرات