افسانه یارمحمدی - razi university
محمود خرمی وفا - razi university
سعید جلالی هنرمند - razi university

اسید هیومیک با اتصال به سموم زیستی مختلف می­تواند سمیت و تحرک آن ­ها را در محیط­های مختلف تغییر دهد؛ بنابراین اثر متقابل نانو ذرات و اسید هیومیک از دیدگاه زیست محیطی به طور خاص مورد توجه است. هدف از این پژوهش بررسی اثر سمیت نانو ذره اکسید روی بر گیاه کلزا در مرحله جوانه زنی، و همچنین بررسی اثرات اسید هیومیک بر کاهش سمیت این نانوذره در محیط آزمایشگاه بود. آزمایش با ۹ غلظت نانو ذرات اکسید روی شامل۰، ۲۵۰، ۵۰۰، ۷۵۰، ۱۰۰۰، ۱۲۵۰، ۱۵۰۰، ۱۷۵۰، ۲۰۰۰ میلی گرم در لیتر و اسید هیومیک در ۲ غلظت ۰، ۱۰۰ میلی گرم در لیتر، در ۳ تکرار به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی انجام گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نانو ذره اکسید روی، میزان فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و پراکسیداز افزایش یافت در حالی که میزان پروتئین روندی کاهشی را نشان داد، و کاربرد اسید هیومیک باعث کاهش اثرات سمیت ناشی از نانو ذره اکسید روی شد. با افزایش غلظت نانو ذره اکسید روی، شاخص های جوانه زنی (درصد نهایی جوانه زنی، انرژی جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه بذر) کاهش یافت. با این حال تیمار با اسید هیومیک باعث افزایش شاخص های جوانه زنی و میزان فعالیت آنتی اکسیدان در گیاه شد و با محافظت گیاه در برابر سمیت نانو ذرات اکسید روی، باعث کاهش خسارت­های ناشی از سمیت آن گردید.

Biochemical activity, Environmental pollution, Germination indices, Natural organic matter, Oilseed crops, آلودگی محیط زیست؛ شاخص های جوانه زنی؛ گیاهان روغنی؛ فعالیت بیوشیمیایی؛ مواد آلی طبیعی