آیت اله سعیدی زاده - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد
فهیمه نیاستی - کارشناس گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد

در این آزمایش نهال های یکساله زیتون رقم زرد، روغنی، کرونیکی(مقاوم به ورتیسیلیوز) و مانزانیلا (حساس به ورتیسیلیوز) در بستری از خاک لومی شنی سترون کشت شدند. آزمایش بر اساس طرح کاملاً تصادفی در 32 تیمار وپنج تکرار به صورت ذیل طراحی گردید: شاهد، نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی و قارچ + نماتد. میزان زادمایه نماتد Meloidogyne javanica باسه جمعیت 2000و3000و400 لارو سن دوم و در مورد قارچ Verticilliumdahliae .و10عدد میکرواسکلروت در هر گرم خاک بستر برای هر گلدان تعیین گردید. پس از گذشت 10 ماه از مایه زنی نهال ها از خاک خارج و پارامترهایی مانند تعداد گال و توده تخم ایجاد شده در ریشه، جمعیت نماتد در بستر نهال و میزان درصد نشانه های بیماری در بخش هوایی نهال، قهوه ای شدن بافت آوندی، کاهش ارتفاع نهال و کلونیزاسیون بافت ریشه و ساقه توسط قارچ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که حضور نماتد موجب کاهش کلونیزاسیون ریشه وساقه توسط قارچ شده است و در مقابل وجود قارچ نیز سبب کاهش گالزایی و تولید توده تخم از سوی نماتد شده است.در حالی که بیشترین درصد نشانه های بیماری روی بخش هوایی نهال ها در تیمارهای قارچ + نماتد مشاهده گردید.پژمردگی ناشی از فعالیت قارچ در بخش هوایی در تیمارهای قارچ + نماتد، در رقم زرد از بیشترین مقدار برخوردار بود.کمترین شدت پژمردگی قارچی در رقم کرونیکی در تیمارهایی که قارچ را به تنهایی دریافت کرده اند مشاهده شد.( 0/05≥ P)

نماتد ریشه گرهی، پژمردگی ورتیسیلیومی، اثر متقابل، ارقام زیتون